Bahasa Buol

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas
Bahasa Buol
Apadu Vuolu
Dituturkan diIndonesia
WilayahSulawesi Tengah
Penutur
96.000 (2000)
Latin
Kode bahasa
ISO 639-3blf
Status konservasi
C10
Kategori 10
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa telah punah (Extinct)
C9
Kategori 9
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa sudah ditinggalkan dan hanya segelintir yang menuturkannya (Dormant)
C8b
Kategori 8b
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa hampir punah (Nearly extinct)
C8a
Kategori 8a
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa sangat sedikit dituturkan dan terancam berat untuk punah (Moribund)
C7
Kategori 7
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa mulai mengalami penurunan ataupun penutur mulai berpindah menggunakan bahasa lain (Shifting)
C6b
Kategori 6b
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa mulai terancam (Threatened)
C6a
Kategori 6a
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa masih cukup banyak dituturkan (Vigorous)
C5
Kategori 5
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa mengalami pertumbuhan populasi penutur (Developing)
C4
Kategori 4
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa digunakan dalam institusi pendidikan (Educational)
C3
Kategori 3
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa digunakan cukup luas (Wider Communication)
C2
Kategori 2
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa yang digunakan di berbagai wilayah (Provincial)
C1
Kategori 1
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa nasional maupun bahasa resmi dari suatu negara (National)
C0
Kategori 0
Kategori ini menunjukkan bahwa bahasa merupakan bahasa pengantar internasional ataupun bahasa yang digunakan pada kancah antar bangsa (International)
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
EGIDS SIL EthnologueC6b Threatened
Bahasa Buol dikategorikan sebagai C6b Threatened menurut SIL Ethnologue, artinya bahasa ini mulai terancam dan mengalami penurunan jumlah penutur dari waktu ke waktu
 Portal Bahasa
Sunting kotak info
Sunting kotak info • L • B • PW
Info templat
Bantuan penggunaan templat ini

Bahasa Buol adalah sebuah bahasa yang termasuk dalam rumpun bahasa Austronesia yang dituturkan di Kabupaten Buol, Sulawesi Tengah. Bahasa Buol termasuk dalam rumpun bahasa Gorontalo-Mongondow cabang Gorontalik. Bahasa Buol paling dekat hubungannya dengan bahasa Gorontalo.[1]

Kosakata[sunting | sunting sumber]

Daftar kosakata:[2]

Bahasa Buol Bahasa Indonesia
ala ambil
ayu alu
agum rendam
agu kalau
apit singgah
alin menular
atin garam
accar acar
apad bicara
alam alam
ajar ajar
anjor hancur
atoo di sana
bindel mandul
boḷe rumah
bole boleh
bugot beras
bubuỵ kalung
bundo telaga
botor judi
bonjor bocor
boso kelambu
bas tukang
bado laras
boyo ikan
bia kerang
bujak tombak
boli lawan
bodu baju
buli utang
buni huma
botu batu
bibik itik
bina belanga
bukad alas
bimi kambing
bute dayung
bukau tempurung
bali orang Bali
bukad alas
biug nira
boya dahi
baje jenis kue
botoỵ botol
boug kuah
baiya buaya
dodok jenis bedak
dotog muatan
diwon tiada
diila tidak
dila lidah
dedes musang
dokop sekam
doum jahit
duyom awan
doỵan jalan
doki daki
duku dukuh
dudoum jarum
diuk anjing
dupot angin
diot boneka
enek lebur
eget meleleh
elam merah
ere jodoh
ena cerewet
goso asah
gaỵas gelas
gumbet pesek
gambos gambus
gie lidi
gile minta
god gapai
guya gula
gua kebun
gukop mengeram
garagadi gergaji
gili nuri
gutu karang
giman jerat
gui malam
hina hina
hapaỵ hapal
hapa ofker
haniis sirsak
hoga pipa rokok
haji haji
harus lengah
haaselo pajak
haruas kudung
iag bulan
indaam mengunyah
iko engkau
ikot ikat
ilun ilun
ibug ludah
ina ibu
init panas
inum minum
tupu sambung
jojo paksa
jayo mengamuk
jambuỵ campur
jangaỵ jangkar
jambak tempat air
jakat zakat
jujuỵ dodol
jangu jangguk
jonge tarian
kile kening
kabut potong kompas
kavut lari
kaca kaca
kacan kacang
kut ambeien
kooi ranjang
koỵanob perangkap
kuaun sangkar
kareja kerja
kokop dekap
katam asam
kapin sisa
kawa kawat
kelut keris
kokab usap
kutu kutu
kokod suluh
kekedi ketiak
kelo kelor
keleg kuat
kavu abu-abu
kokot gigit
loỵo wajah
layo telan liur
layap panau
lanap lenyap
loyab luka kena getah mangga
layat nenas
lovun berjamur
loỵap penari
liter liter
levu kotor
leon lupa
limat limas
limumug air kumuran
linug gempa bumi
manuk ayam
miit manis
maate mati
maali bisa
mahaỵ mahal
monu berapa
mamag tumpul
maino mana
madika raja
mato mata
morepa susah
masikin miskin
nai jangan
nano nangka
nali jadi
nunuk beringin
nogu dia mau
nora sejenis kue
notu telur
nadidi tante
naa nyawa
nai gundik
nano mulut
nenen cengang
nanat langit-langit
nonod kelopak
ninian sakit sekali
naru marah
ondon lihat
oỵan mabuk
oput habis
ono dingin
oỵon tenang
puyu kelapa tiada isi
puỵu hulu parang
paa paha
paki gasing
pake pakai
pahaya pahala
pore bagus
parakisa periksa
pasau jenis kue
puỵuka celana
poỵok asap
poyok pendek
poduk parang
ras lama
roa ramai
rasun racun
ramba bumbu
randa jaring
roda roda
rojiki rezeki
suji sulam
suci bersih
soỵo korek api
suku puas
supa takaran
sogor tegur
sumbil kumis
sanger cangkir
songoh kopiah
totop isap
tukad tanggal
tukod penopang
togot keras
tobuk tikam
topuk tepuk
tape malas
tapa anak sungai
takob penutup
tanob menimba
tangob menjongkok
torat lempar
tokap tampar
taup ampas padi
tambuy lebar
tami sanggup
timu kuman
toyom semut
totoỵ span
tilo mereka
tangop gerhana
tepa tendang
tonuk pagar
tuku lutut
tutub tutup
totog sundal
tilon kapur
todut bungkus
tau orang
totok cecak
tugu tugu
tepu daging
tevu belah
tenden sanjung
togo lampu
tuỵab tertusuk
toten titian
tuvu penyakit
tuga jawaban
tagu simpan
ugot urat
uvut pucuk
uput ekor
ui ubi
ue rotan
uvun hiu
uyom suram
utan sayur
uwak kelelawar
uwad buka
uwan uban
uwat usia lanjut
ukaỵ buka
undap ampas
undu junjung
uma ayah
uay keluar
undon sumbat
unda rujak ikan
uyu ikan gabus
vundog rebus
vukid gunung
vuỵuỵ lapar sekali
vutod busuk
vutoỵ bisul
vuku tulang
vue kacang-kacangan
vuni sembunyi
vule kemaluan
vutu pelir
vulin orang
vuayo buaya
wate besi
watik berteriak
wakat akar
wen liur
wanu perahu
wakel wakil
yayag layar
yoyu gosok
yayan ketombe
yoyom telan
yoyok paksa
ỵande layu
ỵano gemuk
ỵago kerengga
ỵuli sembuh
ỵaig dangau
koỵaag kunyit
ỵavun banyak
ỵonit nyamuk
ỵumbit lembek
ỵobun bubur
ỵodun celup ke dalam air
ỵoyog ratapan

Lihat pula[sunting | sunting sumber]

Sumber[sunting | sunting sumber]

  1. ^ Alexander Adelaar, Nikolaus P. Himmelmann (2005). The Austronesian Languages of Asia and Madagascar. Routledge. Diakses tanggal 8 Oktober 2016. 
  2. ^ Garantjang, Ahmad; Arnir Kadir; Dahlan Kajia; Zohra Mahmud. 1986. Struktur bahasa Buol. Jakarta: Pusat Bahasa. xvii+140pp.