Rumpun Banjar: Perbedaan antara revisi
Tampilan
Konten dihapus Konten ditambahkan
Alamnirvana (bicara | kontrib) |
Tidak ada ringkasan suntingan Tag: VisualEditor Suntingan perangkat seluler Suntingan peramban seluler |
||
(31 revisi perantara oleh 6 pengguna tidak ditampilkan) | |||
Baris 1: | Baris 1: | ||
'''Rumpun Banjar''' adalah pengelompokan beberapa [[suku bangsa]] yang terdapat di sepanjang pesisir [[pulau Kalimantan]] yang dianggap memiliki keterkaitan bahasa dan budaya. Penamaan rumpun ini berdasarkan suku yang terbanyak populasinya. Alternatif lain penamaan rumpun ini adalah rumpun Kutai, karena di Kutai terdapat kerajaan tertua di pulau Kalimantan disamping bahasa Kutai juga dapat menjangkau Bahasa Kedayan (Brunei) di utara dan bahasa Banjar di selatan. Kebanyakan bahasa-bahasa yang dipakai rumpun ini tergolong [[bahasa Melayu Lokal]].<ref>{{en icon}} {{cite book|last=Schulze|first=Fritz|year=2006|url=http://books.google.co.id/books?id=wsWX4TTfFAEC&lpg=PA47&dq=Insular%20Southeast%20Asia%20banjar%20kutai%20lakes%20malay&pg=PA47#v=onepage&q&f=false|title=Insular Southeast Asia: linguistic and cultural studies in honour of Bernd Nothofer|publisher=Otto Harrassowitz Verlag|isbn=3447054778|pages=47|coauthors=Holger Warnk}} ISBN 978-3-447-05477-5</ref><ref>[http://www.joshuaproject.net/people-clusters.php?peo2=131 Banjar of Kalimantan]</ref> |
|||
'''Rumpun Banjar''' adalah pengelompokan beberapa [[suku bangsa]] yang terdapat di [[Kalimantan Selatan]] dan [[Kalimantan Timur]] yang dianggap memiliki keterkaitan budaya. |
|||
⚫ | |||
# [[Suku Banjar]] ([[Melayu Banjar]]) |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
{| |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
# [[Suku Dayak Meratus|Suku Dayak Bukit (Banjar arkhais-non muslim)]] |
|||
# [[Suku Banjar]], termasuk sebagian sub-[[Suku Dayak Ngaju]]-[[muslim]] yang ''berbudaya Banjar'' yaitu: |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode;" |
|||
|- |
|||
|- |
|||
⚫ | |||
|- |
|||
|mereka (dia)||-||sidin/sida||sida||bisdia |
|||
|- |
|||
|mengenang dgn nestapa||marista||marista||merista||marista |
|||
|- |
|||
|sebutir (sebuah)||sabuting||sabuting||sebuting||sabuting |
|||
|- |
|- |
||
|sanak keluarga||-||bubuhan||bubuhan||paadian |
|||
⚫ | |||
|- |
|- |
||
|air||air||banyu||aer|| |
|air||air||banyu (Bukit:ayying)||aer||aying |
||
|- |
|- |
||
|gelar "Abang"||-||Anang||Awang||Awang |
|gelar "Abang"||-||Anang||Awang||Awang |
||
|- |
|- |
||
| |
|hamil||-||batianan||-||batian |
||
|- |
|- |
||
|begitu||-||damintu||-||dami atu |
|begitu||-||damintu||-||dami atu |
||
Baris 27: | Baris 39: | ||
|bagaimana||daimapa||dimapa||-||dami apa? |
|bagaimana||daimapa||dimapa||-||dami apa? |
||
|- |
|- |
||
|rakit |
|rakit||lanting||lanting||lanting||lanting |
||
|- |
|- |
||
|pasir||-||pasir |
|pasir||-||pasir{{br}}karangan||karasik{{br}}kersik||karasik |
||
|- |
|- |
||
|perahu||-||jukung||gubang||gubang |
|perahu||-||jukung||gubang||gubang |
||
|- |
|- |
||
| |
|seekor||-||saikung||-||saikung |
||
|- |
|- |
||
|buih||-||buih||-||buyah |
|buih||-||buih||-||buyah |
||
Baris 39: | Baris 51: | ||
|air kencing||-||kamih||-||kamih |
|air kencing||-||kamih||-||kamih |
||
|- |
|- |
||
|anjing|| |
|anjing||kuyuk||kuyuk||koyo'||kuyuk |
||
|- |
|- |
||
|cempedak||-||tiwadak||-||tibadak |
|cempedak||-||tiwadak||-||tibadak |
||
Baris 49: | Baris 61: | ||
|bunga||busak||kambang||-||- |
|bunga||busak||kambang||-||- |
||
|- |
|- |
||
|kering||karring||karing||kereng|| |
|kering||karring||karing||kereng||karing/kaing |
||
|- |
|- |
||
|getah||gatta||gatah||getah||- |
|getah||gatta||gatah||getah||- |
||
|- |
|- |
||
|antar||atar||atar||-|| |
|antar||atar||atar||-||antat |
||
|- |
|- |
||
|lama||lawas||lawas||lawas|| |
|lama||lawas||lawas||lawas||batah |
||
|- |
|- |
||
|keluarga||kula||kula||-||- |
|keluarga||kula||kula||-||- |
||
Baris 65: | Baris 77: | ||
|nenek||inni||nini||-||nini |
|nenek||inni||nini||-||nini |
||
|- |
|- |
||
|nanti||kandia||kaina||kendia|| |
|nanti||kandia||kaina||kendia||kandila |
||
|- |
|- |
||
|ikan||jukkut||iwak||jukut||- |
|ikan||jukkut||iwak||jukut||- |
||
|- |
|- |
||
|besar||bassar||basar|| |
|besar||bassar||basar||basaa||- |
||
|- |
|- |
||
|lidah||ilat||ilat||elat||- |
|lidah||ilat||ilat||elat||- |
||
Baris 77: | Baris 89: | ||
|celana||saluar||salawar||seluar||seluar |
|celana||saluar||salawar||seluar||seluar |
||
|- |
|- |
||
|teman|| |
|teman||dangan{{br}}kawal||kawal||kawal||dangan |
||
|- |
|- |
||
|karat besi||taggar||tagar||tagar||tagar |
|karat besi||taggar||tagar||tagar||tagar |
||
Baris 87: | Baris 99: | ||
|kakek||kayi||kayi||-||- |
|kakek||kayi||kayi||-||- |
||
|- |
|- |
||
|dangau||lapau||lampau||-||- |
|dangau||lapau||lampau||-||-lapau |
||
|- |
|- |
||
|tepi||siring||siring||-||siring |
|tepi||siring||siring||-||siring |
||
Baris 93: | Baris 105: | ||
|dahulu kala||bahari||bahari||behari||bahari |
|dahulu kala||bahari||bahari||behari||bahari |
||
|- |
|- |
||
|petang hari||karamian||kamarian||kemerian|| |
|petang hari||karamian||kamarian||kemerian||kalamari |
||
|- |
|- |
||
|pagi||sambat||ba'isukan||hambat|| |
|pagi||sambat||ba'isukan||hambat||sambat |
||
|- |
|- |
||
| |
|panggil||kiyau||kiyau||-||lagau |
||
|} |
|} |
||
{{indo-stub}} |
{{indo-stub}} |
||
== Referensi == |
|||
{{reflist}} |
|||
[[Kategori:Dayak]] |
|||
[[Kategori:Melayu]] |
[[Kategori:Melayu]] |
||
[[Kategori:Kalimantan]] |
[[Kategori:Kalimantan]] |
Revisi per 20 Mei 2024 16.07
Rumpun Banjar adalah pengelompokan beberapa suku bangsa yang terdapat di sepanjang pesisir pulau Kalimantan yang dianggap memiliki keterkaitan bahasa dan budaya. Penamaan rumpun ini berdasarkan suku yang terbanyak populasinya. Alternatif lain penamaan rumpun ini adalah rumpun Kutai, karena di Kutai terdapat kerajaan tertua di pulau Kalimantan disamping bahasa Kutai juga dapat menjangkau Bahasa Kedayan (Brunei) di utara dan bahasa Banjar di selatan. Kebanyakan bahasa-bahasa yang dipakai rumpun ini tergolong bahasa Melayu Lokal.[1][2]
Suku-suku yang tergabung dalam rumpun ini diantaranya:
- Suku Kutai
- Suku Berau
- Suku Kedayan
- Suku Brunei
- Suku Dayak Bukit (Banjar arkhais-non muslim)
- Suku Banjar, termasuk sebagian sub-Suku Dayak Ngaju-muslim yang berbudaya Banjar yaitu:
Perbandingan bahasa-bahasa Rumpun Banjar
Bahasa Melayu | Bahasa Berau | Bahasa Banjar | Bahasa Kutai | Bahasa Kedayan |
mereka (dia) | - | sidin/sida | sida | bisdia |
mengenang dgn nestapa | marista | marista | merista | marista |
sebutir (sebuah) | sabuting | sabuting | sebuting | sabuting |
sanak keluarga | - | bubuhan | bubuhan | paadian |
air | air | banyu (Bukit:ayying) | aer | aying |
gelar "Abang" | - | Anang | Awang | Awang |
hamil | - | batianan | - | batian |
begitu | - | damintu | - | dami atu |
begini | damini | damini | - | dami ani |
bagaimana | daimapa | dimapa | - | dami apa? |
rakit | lanting | lanting | lanting | lanting |
pasir | - | pasir karangan |
karasik kersik |
karasik |
perahu | - | jukung | gubang | gubang |
seekor | - | saikung | - | saikung |
buih | - | buih | - | buyah |
air kencing | - | kamih | - | kamih |
anjing | kuyuk | kuyuk | koyo' | kuyuk |
cempedak | - | tiwadak | - | tibadak |
bekantan | - | bakantan | - | bangkatan |
kempunan | - | kapuhunan | - | kapunan |
bunga | busak | kambang | - | - |
kering | karring | karing | kereng | karing/kaing |
getah | gatta | gatah | getah | - |
antar | atar | atar | - | antat |
lama | lawas | lawas | lawas | batah |
keluarga | kula | kula | - | - |
sudah | talla | talah | - | - |
adik | ading | ading | - | - |
nenek | inni | nini | - | nini |
nanti | kandia | kaina | kendia | kandila |
ikan | jukkut | iwak | jukut | - |
besar | bassar | basar | basaa | - |
lidah | ilat | ilat | elat | - |
ular | taddung | tadung | tadung | - |
celana | saluar | salawar | seluar | seluar |
teman | dangan kawal |
kawal | kawal | dangan |
karat besi | taggar | tagar | tagar | tagar |
kaki | battis | batis | betis | batis |
potong | tattak | tatak | tetak | tatak |
kakek | kayi | kayi | - | - |
dangau | lapau | lampau | - | -lapau |
tepi | siring | siring | - | siring |
dahulu kala | bahari | bahari | behari | bahari |
petang hari | karamian | kamarian | kemerian | kalamari |
pagi | sambat | ba'isukan | hambat | sambat |
panggil | kiyau | kiyau | - | lagau |
Referensi
- ^ (Inggris) Schulze, Fritz (2006). Insular Southeast Asia: linguistic and cultural studies in honour of Bernd Nothofer. Otto Harrassowitz Verlag. hlm. 47. ISBN 3447054778. ISBN 978-3-447-05477-5
- ^ Banjar of Kalimantan