Lompat ke isi

Rumpun Banjar: Perbedaan antara revisi

Tambah pranala
Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas
Jelajahi riwayat secara interaktif
← Revisi sebelumnya
Konten dihapus Konten ditambahkan
VisualTeks wiki
Alamnirvana (bicara | kontrib)
Peninjau
42.489 suntingan
 
(34 revisi perantara oleh 8 pengguna tidak ditampilkan)
Baris 1: Baris 1:
'''Rumpun Banjar''' adalah pengelompokan beberapa [[suku bangsa]] yang terdapat di sepanjang pesisir [[pulau Kalimantan]] yang dianggap memiliki keterkaitan bahasa dan budaya. Penamaan rumpun ini berdasarkan suku yang terbanyak populasinya. Alternatif lain penamaan rumpun ini adalah rumpun Kutai, karena di Kutai terdapat kerajaan tertua di pulau Kalimantan disamping bahasa Kutai juga dapat menjangkau Bahasa Kedayan (Brunei) di utara dan bahasa Banjar di selatan. Kebanyakan bahasa-bahasa yang dipakai rumpun ini tergolong [[bahasa Melayu Lokal]].<ref>{{en icon}} {{cite book|last=Schulze|first=Fritz|year=2006|url=http://books.google.co.id/books?id=wsWX4TTfFAEC&lpg=PA47&dq=Insular%20Southeast%20Asia%20banjar%20kutai%20lakes%20malay&pg=PA47#v=onepage&q&f=false|title=Insular Southeast Asia: linguistic and cultural studies in honour of Bernd Nothofer|publisher=Otto Harrassowitz Verlag|isbn=3447054778|pages=47|coauthors=Holger Warnk}} ISBN 978-3-447-05477-5</ref><ref>[http://www.joshuaproject.net/people-clusters.php?peo2=131 Banjar of Kalimantan]</ref>
'''Rumpun Banjar''' adalah pengelompokan beberapa [[suku bangsa]] yang terdapat di [[Kalimantan Selatan]] dan [[Kalimantan Timur]] yang dianggap memiliki keterkaitan budaya.
⚫
Suku-suku yang tergabung dalam rumpun ini diantaranya :
# [[Suku Banjar]] ([[Melayu Banjar]])
⚫
# [[Suku Bukit]] ([[Dayak Banjar]])
⚫
# [[Suku Kutai]] ([[Melayu Kutai]])
⚫
# [[Suku Berau]] ([[Melayu Berau]])
⚫
# [[Suku Kedayan]]/[[Suku Brunei]] ([[Melayu Brunei]])
⚫
# [[Suku Paser]] ([[Dayak Paser]])
⚫
# [[Suku Bulungan]]
⚫
# [[Suku Tidung]]


⚫
Suku-suku yang tergabung dalam rumpun ini diantaranya:
⚫
==Perbandingan Bahasa-Bahasa Rumpun Banjar==
⚫
# [[Suku Kutai]]
{|
⚫
# [[Suku Berau]]
⚫
# [[Suku Kedayan]]
⚫
# [[Suku Melayu Brunei|Suku Brunei]]
# [[Suku Dayak Meratus|Suku Dayak Bukit (Banjar arkhais-non muslim)]]
# [[Suku Banjar]], termasuk sebagian sub-[[Suku Dayak Ngaju]]-[[muslim]] yang ''berbudaya Banjar'' yaitu:
⚫
## [[Suku Dayak Berangas]]
⚫
## [[Suku Dayak Mendawai]]
⚫
## [[Suku Dayak Bakumpai]]


⚫
== Perbandingan bahasa-bahasa Rumpun Banjar ==
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode;"
|-
|-
⚫
|'''[[Bahasa Melayu]]'''||'''[[Bahasa Berau]]'''||'''[[Bahasa Banjar]]'''||'''[[Bahasa Kutai]]'''||'''[[Bahasa Kedayan]]'''
|-
|mereka (dia)||abisia/bisia||sidin/sida||sida||bisdia
|-
|mengenang dgn nestapa||marista||marista||merista||marista
|-
|sebutir (sebuah)||sabuting||sabuting||sebuting||sabuting
|-
|sanak keluarga||kula/saparadian||bubuhan||bubuhan||paadian
|-
|-
|air||air||banyu (Bukit:ayying)||aer||aying
⚫
|'''Melayu'''||'''Berau'''||'''Banjar'''||'''Kutai'''||'''Brunei'''
|-
|-
|air||air||banyu||aer||aing
|gelar "Abang"||-||Anang||Awang||Awang
|-
|-
|hamil||batian||batianan||-||batian
|kehamilan pertama||-||tian mandaring||-||mandaring
|-
|-
|begitu||-||damintu||-||dami atu
|begitu||damitu||damintu||-||dami atu
|-
|-
|begini||damini||damini||-||dami ani
|begini||damini||damini||-||dami ani
Baris 25: Baris 39:
|bagaimana||daimapa||dimapa||-||dami apa?
|bagaimana||daimapa||dimapa||-||dami apa?
|-
|-
|rakit batang pohon||lanting||lanting||lanting||lanting
|rakit||lanting||lanting||lanting||lanting
|-
|-
|pasir||-||pasir<br/>karangan||karasik<br/>kersik||karasik
|pasir||karassik||pasir{{br}}karangan||karasik{{br}}kersik||karasik
|-
|-
|perahu||-||jukung||gubang||gubang
|perahu||parau||jukung||gubang||gubang
|-
|-
|ekor (jumlah)||-||ikung||-||ikung
|seekor||saikkung||saikung||-||saikung
|-
|-
|buih||-||buih||-||buyah
|buih||buya||buih||-||buyah
|-
|-
|air kencing||-||kamih||-||kamih
|air kencing||kammi||kamih||-||kamih
|-
|-
|anjing||-||kuyuk||-||kuyuk
|anjing||kuyuk||kuyuk||koyo'||kuyuk
|-
|-
|cempedak||-||tiwadak||-||tibadak
|cempedak||tiwaddak||tiwadak||-||tibadak
|-
|-
|bekantan||-||bakantan||-||bangkatan
|bekantan||bakantan||bakantan||-||bangkatan
|-
|-
|kempunan||-||kapuhunan||-||kapunan
|kempunan||kapunan||kapuhunan||-||kapunan
|-
|-
|bunga||busak||kambang||-||-
|bunga||busak||kambang||-||-
|-
|-
|kering||karring||karing||kereng||-
|kering||karring||karing||kereng||karing/kaing
|-
|-
|getah||gatta||gatah||getah||-
|getah||gatta||gatah||getah||-
|-
|-
|antar||atar||atar||-||-
|antar||attar||atar||-||antat
|-
|-
|lama||lawas||lawas||lawas||-
|lama||lawas||lawas||lawas||batah
|-
|-
|keluarga||kula||kula||-||-
|keluarga||kula||kula||-||-
Baris 63: Baris 77:
|nenek||inni||nini||-||nini
|nenek||inni||nini||-||nini
|-
|-
|nanti||kandia||kaina||kendia||-
|nanti||kandia||kaina||kendia||kandila
|-
|-
|ikan||jukkut||iwak||jukut||-
|ikan||jukkut||iwak||jukut||-
|-
|-
|besar||bassar||basar||-||-
|besar||bassar||basar||basaa||-
|-
|-
|lidah||ilat||ilat||elat||-
|lidah||ilat||ilat||elat||-
Baris 75: Baris 89:
|celana||saluar||salawar||seluar||seluar
|celana||saluar||salawar||seluar||seluar
|-
|-
|teman||dang'ngan<br/>kawal||kawal||kawal||dangan
|teman||dangan{{br}}kawal||kawal||kawal||dangan
|-
|-
|karat besi||taggar||tagar||tagar||tagar
|karat besi||taggar||tagar||tagar||tagar
Baris 85: Baris 99:
|kakek||kayi||kayi||-||-
|kakek||kayi||kayi||-||-
|-
|-
|dangau||lapau||lampau||-||-
|dangau||lapau||lampau||-||-lapau
|-
|-
|tepi||siring||siring||-||siring
|tepi||siring||siring||-||siring
Baris 91: Baris 105:
|dahulu kala||bahari||bahari||behari||bahari
|dahulu kala||bahari||bahari||behari||bahari
|-
|-
|petang hari||karamian||kamarian||kemerian||-
|petang hari||karamian||kamarian||kemerian||kalamari
|-
|-
|pagi||sambat||ba'isukan||hambat||-
|pagi||sambat||ba'isukan||hambat||sambat
|-
|-
|sebilah||-||sabuting||-||sabuting
|panggil||kiyau||kiyau||-||lagau
|}
|}
{{indo-stub}}
{{indo-stub}}


== Referensi ==

{{reflist}}

[[Kategori:Dayak]]
[[Kategori:Melayu]]
[[Kategori:Melayu]]
[[Kategori:Kalimantan]]
[[Kategori:Kalimantan]]

Revisi terkini sejak 20 Juli 2024 10.27

Rumpun Banjar adalah pengelompokan beberapa suku bangsa yang terdapat di sepanjang pesisir pulau Kalimantan yang dianggap memiliki keterkaitan bahasa dan budaya. Penamaan rumpun ini berdasarkan suku yang terbanyak populasinya. Alternatif lain penamaan rumpun ini adalah rumpun Kutai, karena di Kutai terdapat kerajaan tertua di pulau Kalimantan disamping bahasa Kutai juga dapat menjangkau Bahasa Kedayan (Brunei) di utara dan bahasa Banjar di selatan. Kebanyakan bahasa-bahasa yang dipakai rumpun ini tergolong bahasa Melayu Lokal.[1][2]

Suku-suku yang tergabung dalam rumpun ini diantaranya:

  1. Suku Kutai
  2. Suku Berau
  3. Suku Kedayan
  4. Suku Brunei
  5. Suku Dayak Bukit (Banjar arkhais-non muslim)
  6. Suku Banjar, termasuk sebagian sub-Suku Dayak Ngaju-muslim yang berbudaya Banjar yaitu:
    1. Suku Dayak Berangas
    2. Suku Dayak Mendawai
    3. Suku Dayak Bakumpai


Perbandingan bahasa-bahasa Rumpun Banjar

[sunting | sunting sumber]
Bahasa Melayu Bahasa Berau Bahasa Banjar Bahasa Kutai Bahasa Kedayan
mereka (dia) abisia/bisia sidin/sida sida bisdia
mengenang dgn nestapa marista marista merista marista
sebutir (sebuah) sabuting sabuting sebuting sabuting
sanak keluarga kula/saparadian bubuhan bubuhan paadian
air air banyu (Bukit:ayying) aer aying
gelar "Abang" - Anang Awang Awang
hamil batian batianan - batian
begitu damitu damintu - dami atu
begini damini damini - dami ani
bagaimana daimapa dimapa - dami apa?
rakit lanting lanting lanting lanting
pasir karassik pasir
karangan		 karasik
kersik		 karasik
perahu parau jukung gubang gubang
seekor saikkung saikung - saikung
buih buya buih - buyah
air kencing kammi kamih - kamih
anjing kuyuk kuyuk koyo' kuyuk
cempedak tiwaddak tiwadak - tibadak
bekantan bakantan bakantan - bangkatan
kempunan kapunan kapuhunan - kapunan
bunga busak kambang - -
kering karring karing kereng karing/kaing
getah gatta gatah getah -
antar attar atar - antat
lama lawas lawas lawas batah
keluarga kula kula - -
sudah talla talah - -
adik ading ading - -
nenek inni nini - nini
nanti kandia kaina kendia kandila
ikan jukkut iwak jukut -
besar bassar basar basaa -
lidah ilat ilat elat -
ular taddung tadung tadung -
celana saluar salawar seluar seluar
teman dangan
kawal		 kawal kawal dangan
karat besi taggar tagar tagar tagar
kaki battis batis betis batis
potong tattak tatak tetak tatak
kakek kayi kayi - -
dangau lapau lampau - -lapau
tepi siring siring - siring
dahulu kala bahari bahari behari bahari
petang hari karamian kamarian kemerian kalamari
pagi sambat ba'isukan hambat sambat
panggil kiyau kiyau - lagau

Artikel bertopik Indonesia ini adalah sebuah rintisan. Anda dapat membantu Wikipedia dengan mengembangkannya.

Referensi

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ (Inggris) Schulze, Fritz (2006). Insular Southeast Asia: linguistic and cultural studies in honour of Bernd Nothofer. Otto Harrassowitz Verlag. hlm. 47. ISBN 3447054778.  ISBN 978-3-447-05477-5
  2. ^ Banjar of Kalimantan
Diperoleh dari "https://wiki-indonesia.club/w/index.php?title=Rumpun_Banjar&oldid=26057755"