Lompat ke isi

Sistem Romanisasi Bahasa Hakka Taiwan: Perbedaan antara revisi

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas
Jelajahi riwayat secara interaktif
← Revisi sebelumnyaRevisi selanjutnya →
Konten dihapus Konten ditambahkan
VisualTeks wiki
Cun Cun (bicara | kontrib)
Pengurus
21.308 suntingan
Cun Cun (bicara | kontrib)
Pengurus
21.308 suntingan
Tidak ada ringkasan suntingan
Baris 23: Baris 23:
| fam5 = [[Abjad Latin]]
| fam5 = [[Abjad Latin]]
}}
}}
'''Sistem Romanisasi Hakka Taiwan''' (臺灣客家語拼音方案; '''Thòi-vân Hak-kâ-ngî Phîn-yîm Fông-on'''; '''Toiˇ vanˊ Hagˋ gaˊ ngiˊ Pinˊ imˊ Fongˊ on''') adalah sistem [[romanisasi]] pinyin untuk [[bahasa Hakka Taiwan]] yang diciptakan oleh [[Kementerian Pendidikan Taiwan]] pada tahun 2012.
'''Sistem Romanisasi Hakka Taiwan''' (臺灣客家語拼音方案; '''Thòi-vân Hak-kâ-ngî Phîn-yîm Fông-on''') adalah sistem [[romanisasi]] pinyin untuk [[bahasa Hakka Taiwan]] yang diciptakan oleh [[Kementerian Pendidikan Taiwan]] pada tahun 2012.<ref name="pinyinhakka">[https://ws.moe.edu.tw/001/Upload/6/relfile/7803/38403/67447334-bef4-4c69-bc24-32090b745031.pdf 客家語拼音方案使用手冊 (中華民國 101年 11月)], ''[[Kementerian Pendidikan Taiwan]]''. Akses: 13 Juli 2022.</ref>

==Penamaan ==
* '''Toiˇ vanˊ Hagˋ gaˊ ngiˊ Pinˊ imˊ Fongˊ on''' (臺灣客家語拼音方案; Taiwanese Hakka Romanization System)
* '''Hagˋ gaˊ ngiˊ Pinˊ imˊ Fongˊ on''' (客家語拼音方案; Hakka Romanization System)


==Deskripsi ==
==Deskripsi ==
Baris 86: Baris 90:


* Catatan:
* Catatan:
**<sup>1</sup> bb digunakan untuk Dialek Seu On di Kabupaten Yunlin, Desa Guoxiang (Kabupaten Nantou) / 南投國姓鄉 serta kawasan-kawasan Hakka di Taiwan Selatan.
**<sup>1</sup> bb digunakan untuk Dialek Seu On di Kabupaten Yunlin, Desa Guoxiang (Kabupaten Nantou) / 南投國姓鄉 serta kawasan-kawasan Hakka di Taiwan Selatan.<ref name="pinyinhakka"/>
**<sup>2</sup> r merupakan frikatif yang ditemukan pada penutur dialek Siyen Selatan. r di sini adalah suku kata dengan inisial nol dan diawali dengan vokal tinggi sebelumnya i. i bersifat frikatif untuk membentuk ri-
**<sup>2</sup> r merupakan frikatif yang ditemukan pada penutur dialek Siyen Selatan. r di sini adalah suku kata dengan inisial nol dan diawali dengan vokal tinggi sebelumnya i. i bersifat frikatif untuk membentuk ri-.<ref name="pinyinhakka"/>
**<sup>3</sup> j, q, x, digunakan untuk Dialek Siyen (Utara dan Selatan).
**<sup>3</sup> j, q, x, digunakan untuk Dialek Siyen (Utara dan Selatan).<ref name="pinyinhakka"/>
** <sup>4</sup> zh, ch, sh, rh masing-masing ditulis sebagai ㄓ, ㄔ, ㄕ, ㄖ, untuk penutur Dialek Hoiliuk, Ngiauphin, dan Seu On; sementara untuk Dialek Thaiphu dilambangkan sebagai ㄐ, ㄑ, ㄒ, dan ㄖ
** <sup>4</sup> zh, ch, sh, rh masing-masing ditulis sebagai ㄓ, ㄔ, ㄕ, ㄖ, untuk penutur Dialek Hoiliuk, Ngiauphin, dan Seu On; sementara untuk Dialek Thaiphu dilambangkan sebagai ㄐ, ㄑ, ㄒ, dan ㄖ.<ref name="pinyinhakka"/>


==Tabel simbol final (韻母符號表)==
==Tabel simbol final (韻母符號表)==
Baris 118: Baris 122:


* Catatan:
* Catatan:
** <sup>1</sup> i, u dapat digunakan untuk medial (韻頭), nucleus (韻腹) dan coda (韻尾).
** <sup>1</sup> i, u dapat digunakan untuk medial (韻頭), nucleus (韻腹) dan coda (韻尾).<ref name="pinyinhakka"/>
** <sup>2</sup>ee dan oo hanya digunakan dalam Dialek Seu On.
** <sup>2</sup>ee dan oo hanya digunakan dalam Dialek Seu On.<ref name="pinyinhakka"/>
** <sup>3</sup> er digunakan dalam Dialek Hoiliuk dan Ngiauphin sebagai pelengkap untuk akhiran kata benda.
** <sup>3</sup> er digunakan dalam Dialek Hoiliuk dan Ngiauphin sebagai pelengkap untuk akhiran kata benda.<ref name="pinyinhakka"/>


===Akhiran konsonan (輔音韻尾)===
===Akhiran konsonan (輔音韻尾)===
Baris 142: Baris 146:
* Catatan :
* Catatan :
** <sup>4</sup> -m, -n, -ng digunakan untuk final final nasal ; -b, -d, -g digunakan untuk final henti.
** <sup>4</sup> -m, -n, -ng digunakan untuk final final nasal ; -b, -d, -g digunakan untuk final henti.<ref name="pinyinhakka"/>


===Rima nasal (鼻化韻)===
===Rima nasal (鼻化韻)===
Baris 154: Baris 158:


* Catatan :
* Catatan :
** <sup>5</sup> nn umumnya hanya digunakan dalam Dialek Seu On, tetapi kadang-kadang juga dijumpai di dialek lain, seperti: uainn+ (歪) pada Dialek Thaiphu.
** <sup>5</sup> nn umumnya hanya digunakan dalam Dialek Seu On, tetapi kadang-kadang juga dijumpai di dialek lain, seperti: uainn+ (歪) pada Dialek Thaiphu.<ref name="pinyinhakka"/>


===Suku kata nasal (成音節鼻音)===
===Suku kata nasal (成音節鼻音)===
Baris 170: Baris 174:


* Catatan :
* Catatan :
** <sup>6</sup> konsonan m, n, dan ng dapat dianggap sebagai nucleus (韻腹) dan membentuk suku kata sendiri. Contoh: ngˇ (魚), mˇ (毋).
** <sup>6</sup> konsonan m, n, dan ng dapat dianggap sebagai nucleus (韻腹) dan membentuk suku kata sendiri. Contoh: ngˇ (魚), mˇ (毋).<ref name="pinyinhakka"/>
==Tabel simbol nada (聲調符號表)==
==Tabel simbol nada (聲調符號表)==
=== Dialek Siyen, Liuktui dan Moiyan===
=== Dialek Siyen, Liuktui dan Moiyan===

Revisi per 13 Juli 2022 08.19

Sistem Romanisasi Hakka Taiwan
Toiˇ vanˊ Hagˋ gaˊ ngiˊ Pinˊ imˊ Fongˊ on
Jenis aksara
BahasaHakka
Dialek Siyen
Dialek Hoiliuk
Dialek Thaiphu
Dialek Ngiauphin
Dialek Seu On
PenciptaKementerian Pendidikan Taiwan
Periode
2012
Aksara terkait
Silsilah
 Artikel ini mengandung transkripsi fonetik dalam Alfabet Fonetik Internasional (IPA). Untuk bantuan dalam membaca simbol IPA, lihat Bantuan:IPA. Untuk penjelasan perbedaan [ ], / / dan ⟨ ⟩, Lihat IPA § Tanda kurung dan delimitasi transkripsi.

Sistem Romanisasi Hakka Taiwan (臺灣客家語拼音方案; Thòi-vân Hak-kâ-ngî Phîn-yîm Fông-on) adalah sistem romanisasi pinyin untuk bahasa Hakka Taiwan yang diciptakan oleh Kementerian Pendidikan Taiwan pada tahun 2012.[1]

Penamaan

  • Toiˇ vanˊ Hagˋ gaˊ ngiˊ Pinˊ imˊ Fongˊ on (臺灣客家語拼音方案; Taiwanese Hakka Romanization System)
  • Hagˋ gaˊ ngiˊ Pinˊ imˊ Fongˊ on (客家語拼音方案; Hakka Romanization System)

Deskripsi

Sistem romanisasi ini adalah bagian dari pendidikan bahasa Hakka di Taiwan untuk meningkatkan pemahaman yang lebih baik terhadap bahasa tersebut. Bahasa Hakka di Taiwan pada awalnya banyak ditulis menggunakan Hanzi maupun romanisasi pha̍k-fa-sṳ (白話字). Namun karena tekanan terhadap bahasa-bahasa non-Mandarin di Taiwan semasa era Martial Law, sistem romanisasi nyaris tidak dikenal oleh pengguna bahasa Hakka di Taiwan. Penciptaan romanisasi Hakka yang baru merupakan terobosan penting untuk mengikutsertakan seluruh dialek utama Hakka di Taiwan agar bisa ditulis baik dengan Hanzi mau pun huruf latin. Ciri khas dari Romanisasi Hakka Taiwan adalah penggunaan diakritik yang disesuaikan dengan kontur nada dari masing-masing dialek.

Tabel simbol inisial (聲母符號表)

聲母符號表 （sâng-mû fù-ho-peú）
客家語拼音 (pinyin Hakka) 國際音標 (International Phonetic Alphabet) 注音符號 (notasi fonetik)
b [ p ] ㄅ
p [ ph ] ㄆ
m [ m ] ㄇ
f [ f ] ㄈ
v [ v ] 万
bb1 [ b ] ㆠ
d [ t ] ㄉ
t [ th ] ㄊ
n [ n ] ㄋ
l [ l ] ㄌ
r2 [ j ] x
g [ k ] ㄍ
k [ kh ] ㄎ
ng [ŋ ] 兀
h [ h ] ㄏ
j3 [ ʨ ] ㄐ
q3 [ ʨʰ ] ㄑ
x3 [ ɕ ] ㄒ
z [ ts ] ㄗ
c [ tsh ] ㄘ
s [ s ] ㄙ
zh4 [ ʧ ] ㄓ/ㄐ
ch4 [ ʧʰ ] ㄔ/ㄑ
sh4 [ ʃ ] ㄕ/ㄒ
rh4 [ ʒ ] ㄖ
  • Catatan:
    • 1 bb digunakan untuk Dialek Seu On di Kabupaten Yunlin, Desa Guoxiang (Kabupaten Nantou) / 南投國姓鄉 serta kawasan-kawasan Hakka di Taiwan Selatan.[1]
    • 2 r merupakan frikatif yang ditemukan pada penutur dialek Siyen Selatan. r di sini adalah suku kata dengan inisial nol dan diawali dengan vokal tinggi sebelumnya i. i bersifat frikatif untuk membentuk ri-.[1]
    • 3 j, q, x, digunakan untuk Dialek Siyen (Utara dan Selatan).[1]
    • 4 zh, ch, sh, rh masing-masing ditulis sebagai ㄓ, ㄔ, ㄕ, ㄖ, untuk penutur Dialek Hoiliuk, Ngiauphin, dan Seu On; sementara untuk Dialek Thaiphu dilambangkan sebagai ㄐ, ㄑ, ㄒ, dan ㄖ.[1]

Tabel simbol final (韻母符號表)

Final tunggal (單韻母)

單韻母 （tân-yun-mû）
客家語拼音 (pinyin Hakka) 國際音標 (International Phonetic Alphabet) 注音符號 (notasi fonetik)
ii [ ï ] 帀
i1 [ i ] │
e [ e ] ㄝ
ee2 [ ɛ ] ㆤ
a [ a ] ㄚ
o [ o ] ㄛ
oo2 [ ɔ ] ㆦ
u1 [ u ] ㄨ
er3 [ ɤ ] ㄜ
  • Catatan:
    • 1 i, u dapat digunakan untuk medial (韻頭), nucleus (韻腹) dan coda (韻尾).[1]
    • 2ee dan oo hanya digunakan dalam Dialek Seu On.[1]
    • 3 er digunakan dalam Dialek Hoiliuk dan Ngiauphin sebagai pelengkap untuk akhiran kata benda.[1]

Akhiran konsonan (輔音韻尾)

輔音韻尾（phú-yîm-yun-mû）
客家語拼音 (pinyin Hakka) 國際音標 (International Phonetic Alphabet) 注音符號 (notasi fonetik)
m4 [ m ] ㄇ
n4 [ n ] ㄋ
ng4 [ ŋ ] 兀
b4 [ p ] ㄅ
d4 [ t ] ㄉ
g4 [ k ] ㄍ
  • Catatan :
    • 4 -m, -n, -ng digunakan untuk final final nasal ; -b, -d, -g digunakan untuk final henti.[1]

Rima nasal (鼻化韻)

鼻化韻（phi-fa-yun）
客家語拼音 (pinyin Hakka) 國際音標 (International Phonetic Alphabet) 注音符號 (notasi fonetik)
nn5 [ ~ ]
  • Catatan :
    • 5 nn umumnya hanya digunakan dalam Dialek Seu On, tetapi kadang-kadang juga dijumpai di dialek lain, seperti: uainn+ (歪) pada Dialek Thaiphu.[1]

Suku kata nasal (成音節鼻音)

成音節鼻音 （sàng-yîm-chiet-phi-yîm）
客家語拼音 (pinyin Hakka) 國際音標 (International Phonetic Alphabet) 注音符號 (notasi fonetik)
m6 [ ṃ ] ㄇ
n6 [ ṇ ] ㄋ
ng6 [ ŋ ] 兀
  • Catatan :
    • 6 konsonan m, n, dan ng dapat dianggap sebagai nucleus (韻腹) dan membentuk suku kata sendiri. Contoh: ngˇ (魚), mˇ (毋).[1]

Tabel simbol nada (聲調符號表)

Dialek Siyen, Liuktui dan Moiyan

Nomor Nomor nada (調值) Siyen/Liuktui Nomor nada (調值) Moiyan Diaktrik/bentuk nada (調型) Contoh Hanzi
1 24 / 33 44 ◌́ maˊ 馬
2 11 11 ◌̌ maˇ 麻
3 31 31 ◌̀ maˋ 麼
4 55 53 ◌ ma 罵
5 5 5 ◌ (untuk akhiran b,d,g) mad 末
6 2 1 ◌̀ (untuk akhiran b,d,g) magˋ 蕒

Dialek Hoiliuk

海陸腔聲調符號表 (Hói-liu̍k-khiông sâng-thiàu fù-ho-peú)
Nomor Nomor nada (調值) Diaktrik/bentuk nada (調型) Contoh Hanzi
1 53 ◌̀ caˋ 差
2 55 ◌ ngin 人
3 24 ◌́ sanˊ 產
4 11 ◌̌ piauˇ 票
5 33 ◌+ mai+ 賣
6 5 ◌ (untuk akhiran b,d,g) gued 國
7 2 ◌̀ (untuk akhiran b,d,g) rhidˋ 易

Dialek Seu On

詔安腔聲調符號表 (Seu-ôn-khiông sâng-thiàu fù-ho-peú)
Nomor Nomor nada (調值) Diaktrik/bentuk nada (調型) Contoh Hanzi
1 11 ◌̌ saˇ 沙
2 53 ◌̀ mˋ 魚
3 31 ◌́^ li^ 鯉
4 55 ◌ shiu 壽
5 24 ◌́ (untuk akhiran b,d,g) shidˊ 釋
6 43 ◌̀ (untuk akhiran b,d,g) rhiabˋ 葉

Dialek Thaiphu

大埔腔聲調符號表 (Thai-phû-khiông sâng-thiàu fù-ho-peú)
Nomor Nomor nada (調值) Diaktrik/bentuk nada (調型) Contoh Hanzi
1 33 ◌+ go+ 歌
2 35 ◌́ siauˊ 簫
3 113 ◌̌ shonˇ 船
4 31 ◌́^ da^ 打
5 53 ◌̀ chongˋ 唱
6 21 ◌^ (untuk akhiran b,d,g) kiug^ 曲
7 54 ◌̀ (untuk akhiran b,d,g) sudˋ 術

Dialek Ngiauphin

饒平腔聲調符號表 (Ngièu-phìn-khiông sâng-thiàu fù-ho-peú)
Nomor Nomor nada (調值) Diaktrik/bentuk nada (調型) Contoh Hanzi
1 11 ◌̌ coˇ 坐
2 55 ◌ liong 涼
3 53 ◌̀ shanˋ 善
4 24 ◌́ siiˊ 事
5 2 ◌̀ (untuk akhiran b,d,g) badˋ 八
6 5 ◌ (untuk akhiran b,d,g) ngied 月

Lihat juga

Referensi

  1. ^ a b c d e f g h i j k 客家語拼音方案使用手冊 (中華民國 101年 11月), Kementerian Pendidikan Taiwan. Akses: 13 Juli 2022.
Diperoleh dari "https://wiki-indonesia.club/w/index.php?title=Sistem_Romanisasi_Bahasa_Hakka_Taiwan&oldid=21371703"