Rumpun Banjar: Perbedaan antara revisi
Tampilan
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tidak ada ringkasan suntingan |
Alamnirvana (bicara | kontrib) kTidak ada ringkasan suntingan |
||
Baris 1: | Baris 1: | ||
'''Rumpun Banjar''' |
'''Rumpun Banjar''' adalah pengelompokan beberapa [[suku bangsa]] yang terdapat di sepanjang pesisir [[pulau Kalimantan]] yang dianggap memiliki keterkaitan bahasa dan budaya adat. Penamaan rumpun ini berdasarkan suku yang terbanyak populasinya. Alternatif lain penamaan rumpun ini adalah rumpun Kutai, karena di Kutai terdapat kerajaan tertua di pulau Kalimantan disamping bahasa Kutai juga dapat menjangkau Bahasa Kedayan (Brunei) di utara dan bahasa Banjar di selatan. Kebanyakan bahasa-bahasa yang dipakai rumpun ini tergolong [[bahasa Melayu Lokal]].<ref>{{en icon}} {{cite book|url=http://books.google.co.id/books?id=wsWX4TTfFAEC&lpg=PA47&dq=Insular%20Southeast%20Asia%20banjar%20kutai%20lakes%20malay&pg=PA47#v=onepage&q&f=false|pages=47|title= Insular Southeast Asia: linguistic and cultural studies in honour of Bernd Nothofer |first= Fritz |last=Schulze|coauthors=Holger Warnk |publisher=Otto Harrassowitz Verlag |year=2006 |isbn=3447054778}} ISBN 9783447054775</ref><ref>[http://www.joshuaproject.net/people-clusters.php?peo2=131 Banjar of Kalimantan]</ref> |
||
Suku-suku yang tergabung dalam rumpun ini diantaranya : |
Suku-suku yang tergabung dalam rumpun ini diantaranya : |
||
# [[Suku Banjar |
# [[Suku Banjar|Suku Melayu Banjar]] |
||
# [[Suku Bukit |
# [[Suku Dayak Meratus|Suku Dayak Bukit (Banjar arkhais)]] |
||
# [[Suku Kutai |
# [[Suku Kutai|Suku Melayu Kutai]] |
||
# [[Suku Berau |
# [[Suku Berau|Suku Melayu Berau]] |
||
# [[Suku Kedayan |
# [[Suku Kedayan|Suku Melayu Kedayan]] |
||
# [[Suku Melayu Brunei]]) |
|||
# sebagian sub-[[Suku Dayak Ngaju]]-[[Muslim]] yang berbahasa campuran Banjar & Ngaju : |
|||
# [[Suku Melayu Kayong]] |
|||
# [[Suku |
## [[Suku Dayak Bakumpai]] |
||
# [[Suku |
## [[Suku Dayak Mendawai]] |
||
# [[Suku |
## [[Suku Dayak Berangas]] |
||
# [[Suku Tidung]] |
|||
⚫ | |||
Secara terpisah kadang-kadang beberapa subetnis Dayak Ngaju yang beragama Islam dan mendapat pengaruh kuat dari bahasa Banjar dan hukum adat istiadat Banjar seperti suku Dayak Mendawai, suku Dayak Bakumpai, suku Dayak Bukit, suku Berangas (suku ini telah melebur menjadi Banjar Kuala) serta suku Banjar itu sendiri seringkali dikelompokkan sebagai kelompok tersendiri yaitu Kelompok Kalimantan Selatan. |
|||
⚫ | |||
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode;" |
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode;" |
||
|- |
|- |
||
|- |
|- |
||
|'''[[Bahasa Melayu]]'''||'''[[Bahasa Berau]]'''||'''[[Bahasa Banjar]]'''||'''[[Bahasa Kutai]]'''||'''[[Bahasa Kedayan |
|'''[[Bahasa Melayu]]'''||'''[[Bahasa Berau]]'''||'''[[Bahasa Banjar]]'''||'''[[Bahasa Kutai]]'''||'''[[Bahasa Kedayan]]''' |
||
|- |
|- |
||
|mereka (dia)||-||sidin/sida||sida||bisdia |
|mereka (dia)||-||sidin/sida||sida||bisdia |
||
|- |
|- |
||
|mengenang dgn nestapa||marista||marista||merista||marista |
|mengenang dgn nestapa||marista||marista||merista||marista |
||
|- |
|- |
||
|sebutir (sebuah)||sabuting||sabuting||sebuting||sabuting |
|sebutir (sebuah)||sabuting||sabuting||sebuting||sabuting |
||
|- |
|- |
||
|sanak keluarga||-||bubuhan||bubuhan||paadian |
|sanak keluarga||-||bubuhan||bubuhan||paadian |
||
|- |
|- |
||
|air||air||banyu (Bukit: |
|air||air||banyu (Bukit:ayying)||aer||aying |
||
|- |
|- |
||
|gelar "Abang"||-||Anang||Awang||Awang |
|gelar "Abang"||-||Anang||Awang||Awang |
||
|- |
|- |
||
|hamil||-||batianan||-||batian||-batian |
|hamil||-||batianan||-||batian||-batian |
||
|- |
|- |
||
|begitu||-||damintu||-||dami atu |
|begitu||-||damintu||-||dami atu |
||
|- |
|- |
||
|begini||damini||damini||-||dami ani |
|begini||damini||damini||-||dami ani |
||
|- |
|- |
||
|bagaimana||daimapa||dimapa||-||dami apa? |
|bagaimana||daimapa||dimapa||-||dami apa? |
||
|- |
|- |
||
|rakit||lanting||lanting||lanting||lanting |
|rakit||lanting||lanting||lanting||lanting |
||
Baris 45: | Baris 43: | ||
|pasir||-||pasir{{br}}karangan||karasik{{br}}kersik||karasik |
|pasir||-||pasir{{br}}karangan||karasik{{br}}kersik||karasik |
||
|- |
|- |
||
|perahu||-||jukung||gubang||gubang |
|perahu||-||jukung||gubang||gubang |
||
|- |
|- |
||
|seekor||-||saikung||-||saikung |
|seekor||-||saikung||-||saikung |
||
|- |
|- |
||
|buih||-||buih||-||buyah |
|buih||-||buih||-||buyah |
||
Baris 53: | Baris 51: | ||
|air kencing||-||kamih||-||kamih |
|air kencing||-||kamih||-||kamih |
||
|- |
|- |
||
|anjing||kuyuk||kuyuk|| |
|anjing||kuyuk||kuyuk||koyo'||kuyuk |
||
|- |
|- |
||
|cempedak||-||tiwadak||-||tibadak |
|cempedak||-||tiwadak||-||tibadak |
||
Baris 105: | Baris 103: | ||
|tepi||siring||siring||-||siring |
|tepi||siring||siring||-||siring |
||
|- |
|- |
||
|dahulu kala||bahari||bahari||behari |
|dahulu kala||bahari||bahari||behari||bahari |
||
|- |
|- |
||
|petang hari||karamian||kamarian||kemerian||kalamari |
|petang hari||karamian||kamarian||kemerian||kalamari |
||
Baris 119: | Baris 117: | ||
{{reflist}} |
{{reflist}} |
||
[[Kategori:Dayak]] |
|||
[[Kategori:Melayu]] |
[[Kategori:Melayu]] |
||
[[Kategori:Kalimantan]] |
[[Kategori:Kalimantan]] |
Revisi per 24 April 2011 15.57
Rumpun Banjar adalah pengelompokan beberapa suku bangsa yang terdapat di sepanjang pesisir pulau Kalimantan yang dianggap memiliki keterkaitan bahasa dan budaya adat. Penamaan rumpun ini berdasarkan suku yang terbanyak populasinya. Alternatif lain penamaan rumpun ini adalah rumpun Kutai, karena di Kutai terdapat kerajaan tertua di pulau Kalimantan disamping bahasa Kutai juga dapat menjangkau Bahasa Kedayan (Brunei) di utara dan bahasa Banjar di selatan. Kebanyakan bahasa-bahasa yang dipakai rumpun ini tergolong bahasa Melayu Lokal.[1][2]
Suku-suku yang tergabung dalam rumpun ini diantaranya :
- Suku Melayu Banjar
- Suku Dayak Bukit (Banjar arkhais)
- Suku Melayu Kutai
- Suku Melayu Berau
- Suku Melayu Kedayan
- Suku Melayu Brunei)
- sebagian sub-Suku Dayak Ngaju-Muslim yang berbahasa campuran Banjar & Ngaju :
Perbandingan bahasa-bahasa Rumpun Banjar
Bahasa Melayu | Bahasa Berau | Bahasa Banjar | Bahasa Kutai | Bahasa Kedayan | |
mereka (dia) | - | sidin/sida | sida | bisdia | |
mengenang dgn nestapa | marista | marista | merista | marista | |
sebutir (sebuah) | sabuting | sabuting | sebuting | sabuting | |
sanak keluarga | - | bubuhan | bubuhan | paadian | |
air | air | banyu (Bukit:ayying) | aer | aying | |
gelar "Abang" | - | Anang | Awang | Awang | |
hamil | - | batianan | - | batian | -batian |
begitu | - | damintu | - | dami atu | |
begini | damini | damini | - | dami ani | |
bagaimana | daimapa | dimapa | - | dami apa? | |
rakit | lanting | lanting | lanting | lanting | |
pasir | - | pasir karangan |
karasik kersik |
karasik | |
perahu | - | jukung | gubang | gubang | |
seekor | - | saikung | - | saikung | |
buih | - | buih | - | buyah | |
air kencing | - | kamih | - | kamih | |
anjing | kuyuk | kuyuk | koyo' | kuyuk | |
cempedak | - | tiwadak | - | tibadak | |
bekantan | - | bakantan | - | bangkatan | |
kempunan | - | kapuhunan | - | kapunan | |
bunga | busak | kambang | - | - | |
kering | karring | karing | kereng | karing/kaing | |
getah | gatta | gatah | getah | - | |
antar | atar | atar | - | antat | |
lama | lawas | lawas | lawas | batah | |
keluarga | kula | kula | - | - | |
sudah | talla | talah | - | - | |
adik | ading | ading | - | - | |
nenek | inni | nini | - | nini | |
nanti | kandia | kaina | kendia | kandila | |
ikan | jukkut | iwak | jukut | - | |
besar | bassar | basar | basaa | - | |
lidah | ilat | ilat | elat | - | |
ular | taddung | tadung | tadung | - | |
celana | saluar | salawar | seluar | seluar | |
teman | dangan kawal |
kawal | kawal | dangan | |
karat besi | taggar | tagar | tagar | tagar | |
kaki | battis | batis | betis | batis | |
potong | tattak | tatak | tetak | tatak | |
kakek | kayi | kayi | - | - | |
dangau | lapau | lampau | - | -lapau | |
tepi | siring | siring | - | siring | |
dahulu kala | bahari | bahari | behari | bahari | |
petang hari | karamian | kamarian | kemerian | kalamari | |
pagi | sambat | ba'isukan | hambat | sambat | |
panggil | kiyau | kiyau | - | lagau | - |
Referensi
- ^ (Inggris) Schulze, Fritz (2006). Insular Southeast Asia: linguistic and cultural studies in honour of Bernd Nothofer. Otto Harrassowitz Verlag. hlm. 47. ISBN 3447054778. ISBN 9783447054775
- ^ Banjar of Kalimantan