Lompat ke isi

Rumpun Banjar

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas

Rumpun Banjar adalah pengelompokan beberapa suku bangsa yang terdapat di sepanjang pesisir pulau Kalimantan yang dianggap memiliki keterkaitan budaya. Penamaan rumpun ini berdasarkan suku yang terbanyak populasinya. Alternatif lain penamaan rumpun ini adalah rumpun Kutai, karena di Kutai terdapat kerajaan tertua di pulau Kalimantan disamping bahasa Kutai juga dapat menjangkau Bahasa Kedayan (Brunei) di utara dan bahasa Banjar di selatan. Kebanyakan bahasa-bahasa yang dipakai rumpin termasuk bahasa Melayu Lokal.

Suku-suku yang tergabung dalam rumpun ini diantaranya :

  1. Suku Banjar (Melayu Banjar)
  2. Suku Bukit (Dayak Banjar/Banjar Archais)
  3. Suku Kutai (Melayu Kutai)
  4. Suku Berau (Melayu Berau)
  5. Suku Kedayan/Suku Brunei (Melayu Brunei)
  6. Suku Melayu Kayong
  7. Suku Jalai (Dayak Jelai-Tembiruhan)
  8. Suku Paser (Dayak Paser)
  9. Suku Bulungan
  10. Suku Tidung

Perbandingan Bahasa-Bahasa Rumpun Banjar

Melayu Berau Banjar Kutai Brunei Kayong
sebutir (sebuah) sabuting sabuting sebuting sabuting sebuti'
sanak keluarga - bubuhan bubuhan - bubohan
air air banyu (Bukit:aing) aer aing ai'
gelar "Abang" - Anang Awang Awang -
kehamilan pertama - tian mandaring - mandaring -
begitu - damintu - dami atu -
begini damini damini - dami ani -
bagaimana daimapa dimapa - dami apa? -
rakit batang pohon lanting lanting lanting lanting
pasir - pasir
karangan
karasik
kersik
karasik
perahu - jukung gubang gubang -
seekor - saikung - saikung sekok
buih - buih - buyah
air kencing - kamih - kamih
anjing - kuyuk - kuyuk
cempedak - tiwadak - tibadak
bekantan - bakantan - bangkatan
kempunan - kapuhunan - kapunan
bunga busak kambang - -
kering karring karing kereng -
getah gatta gatah getah -
antar atar atar - -
lama lawas lawas lawas -
keluarga kula kula - -
sudah talla talah - -
adik ading ading - -
nenek inni nini - nini
nanti kandia kaina kendia -
ikan jukkut iwak jukut -
besar bassar basar - -
lidah ilat ilat elat -
ular taddung tadung tadung -
celana saluar salawar seluar seluar
teman dangan
kawal
kawal kawal dangan
karat besi taggar tagar tagar tagar
kaki battis batis betis batis
potong tattak tatak tetak tatak
kakek kayi kayi - -
dangau lapau lampau - -
tepi siring siring - siring
dahulu kala bahari bahari behari bahari bahari
petang hari karamian kamarian kemerian -
pagi sambat ba'isukan hambat -