Lompat ke isi

Silaban

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas
Revisi sejak 23 Februari 2023 11.17 oleh 114.122.5.113 (bicara) (Sejarah Borsak Junjungan dan Tarombo Silaban beserta keturunannya)

Silaban (Surat Batak Toba: ᯘᯪᯞᯅᯉ᯲) adalah salah satu marga Batak Toba yang berasal dari Humbang Hasundutan. Silaban merupakan marga keturunan Toga Sihombing dengan gelar Borsak Junjungan.

Asal

Ditinjau dari peta silsilah (tarombo), Marga Silaban pertama kali disandang oleh Borsak Jungjungan yang merupakan putra pertama dari Sihombing. Namun pada akhirnya ada semacam kesepakatan tak tertulis di antara para keturunan (pinompar) Borsak Jungjungan bahwa penomoran silsilah (tarombo) Marga Silaban tidak lagi dimulai dari Borsak Jungjungan namun dari Datu. Hal ini disebabkan hilangnya data dan adanya kesimpangsiuran silsilah di urutan atas sehingga Datu Bira (Silaban Sitio), Datu Mangambe (Silaban Siponjot) & Datu Guluan dianggap sebagai urutan silsilah pertama.

Sebagaimana orang-orang Batak lainnya, maka para marga Silaban ini pun hidup tersebar di berbagai tempat baik di kampung halaman (bona pasogit) maupun didaerah perantauan (luat sileban).

Di bona pasogit sendiri, terdapat beberapa area atau kampung (huta) yang mayoritas penduduknya adalah marga Silaban. Huta tersebut antara lain adalah Silaban-Dolok Sanggul, Bona Dolok-Sijama Polang, Sijabat, Pangratusan-Parmonangan, Tipang-Bakkara dan Sitapean-Lintong ni Huta yang kesemuanya ada di kabupaten Humbang Hasundutan, Sumatra Utara.

TAROMBO BORSAK JUNJUNGAN SILABAN/ANTING HAOMASAN BR NAINGGOLAN

Borsak Junjungan Silaban/Br Nainggolan

Anak :

Ompu Ratus

Ompu Ratus/Br. Sinaga

Anak:

Ama Ratus

Ama Raja Ratus/Br. Sinaga

Anak:

Raja Dioma Oma

Ompu Raja Dioma Oma/Br. Sinaga

anak

Datu Bira

Datu Mangambe

Datu Guluan

1. Datu Bira/Br. Sinaga Ratus

anak Sangkar Toba

2. Datu Mangambe/Mari Amas Br. Nainggolan , Naulosan Br Sianturi, Br Manurung , Talian Nauli Br. Simanjuntak sitombuk

anak Sian Mari Amas Br. Nainggolan : Tunggul Bauta

anak Sian Naulosan Br. Sianturi Simataniari : Raja Di toba

anak Sian Br. Manurung : Ulubalang Tampak

anak Sian Talian Nauli Br. Simanjuntak sitombuk : Ompu Raja Manat

3. Datu Guluan/Br. Simbolon

Anak: Raja Toga Lontung


Cerita Tentang Marga Silaban

Turiturian mengenai Silaban sian Opungta Datu Bira, Datu Mangambe dohot Datu Guluan

Di najolo,

Magodang ma Datu Bira (Db), Datu Mangambe (Datu Mangambe/Mangambit), DG (Datu Guluan) di jolo ni tulangna di pulo (Samosir).

Di ari-arina, marguru do halakon akka ilmu hadatuon dohot akka tabas-tabas..  Ba udutna, tarsiar ma hajagoon ni halakon tu luat na ualu.

Tarlumobi Datu Bira, tung somattak jagona.. dang adong dope na boi pataluhon. Martabas nang marmossak pe..


Boru Sinaga Ratus

Adong ma muse tikki ni sada anak boru, na margoar Sinaga Ratus. Tung mancai uli situtu do boru Sinaga Ratus on. Godang do halak marholong ni roha jala marsihojot mandapothon rohana. Sian sude doli doli na mangaririt boru sinaga, adong sahalak anak doli na ganteng, ima Db ( ai ganteng ganteng muse do sude keturunan Db on). Bah dipilit boru sinaga on ma Db gabe dongan sehidup semati.


Saut mangoli dohot boru Sinaga Ratus on..


Hape, adong sahalak marga Simbolon na tong targila-gila tu boru Sinaga Ratus on tung pe tikki i nungga mardenggan daging inang on..

Naeng direbut simbolon inang on, alai  dang tolapsa.. ai talu do torus molo martanding dalam segi hadatuon manang marmossak ibana dohot Db. Sai dilului ibana  aha do kelemahan ni Datu Bira on dang dapotsa,,


Marpungu ma akka marga simbolon on, dijujui ma sada boru nasida on asa olo muli tu DG (anggi ni Datu Bira). Tujuanna Laho mangalului aha do kelemahan ni Datu Bira on..

Ai sesama na marhaha maranggi biasana marsibotoan do rahasia na be do.. ai saparguruan do halakon natolu..


Gabe ma mangoli si DG dohot boru Simbolon, Mardalan ma rencana ni ankka marga simbolon laho mandapothon kelemahan ni si Datu Bira. Dung marpiga taon halaki markeluarga, bah udutna, dapot boru simbolon ma  aha kelemahan ni Datu Bira on sian DG (Dibujuk rayu boru simbolon on ma ra ibana asa dipukka rahasia na I)


Db on ingkon sering /rutin do mangalang ihan (dang pala jelas ihan aha) asa dang mago sude hadatoun dohot angka kesaktian na diajarhon guru nasida.


Dung tarboto, ba dipaboa boru simbolon ma attong tu akka ibotona Simbolon on.. jala dibahen nasida ma rencana tikki i rencana marjahat..


Boan Solomanku.

Di sada tingki ninna Datu Bira ma tu boru Sinaga Ratus on.. inang, ari onan anon unang lupa ho mamboan solomanku da.. ihan-i..

Olo amang huboan pe ninna boru sinaga ratus ma…!


Tingki I , nungga sorang inang on… nungga magodang ianakkon nasida , ima na margoar Sakkar Toba (Sakar Toba)


Hape di namaronan inang on bah.. job sude ihan-i.. dang adong na manggadis..

Nunga sude partiga-tiga diadangi alai dang adong.. Attong Minggu na ro mai ninna rohana.. Mulak ma ibana tu jabu……………!


Dijabu, didok inang on ma tu Datu Bira na habis ihan-i di onan..

Ninna Datu Bira, “Ba attong.. minggu na ro unang lupa ho da inang.. boan solomanki..”

Olo amang ninna inang i mangalusi…


Minggu na ro nai.. laho ma inang on muse maronan.. dilului ma ihan i.. hape tong sodapot……!

Suang songoni tu minggu patoluhon…


Hape naung jumolo do akka marga simbolon on manuhori sude ihan nasa na adong di onan i.. asa unang dapotan boru Sinaga Ratus on..


Ba di minggu patoluhon.., mangamuk ma Datu Bira on..

Ninna ma tu boru Sinaga on.. “Anggo ho.. ikkon seatonku do ho.. Boha do nungga tolu minggu dang nara olo ho mamboan solomanku.. Namargabus doho…”

Dialusi inang on.. “Sala ma au disi.. alai unang pola seat ahu.. paulak ma ahu tu damang dainang”

Ba udutna dipaulak ma inang it u jabu ni amangna..


Dung piga ari.. ro ma Datu Bira on manopot tu jabu ni simatua na..

Pajumpang dohot simatuana ninna Datu Bira ma..:


“Amang.. anggo hu hilala mate na ma au..  Dang leleng be tikki ku.. Ai hudok do boanon ni borumuna solomanku, nungga lobi  tolu minggu dang na gira diboan.. Mate na ma au..”

Parjanjian Datu Bira - Datu Mangambe

Ba di sekarat Datu Bira on.. mangalilu ma ibana laho manjumpangi Datu Mangambe..

Dibaen halaki ma parpadanan..


Datu Bira : “Anggia… tu ho ma hupasahat anak ta on (Sakkar Toba), pagodang-godang ma.. anakku do anakmu, anakmu do anakku.. Tung soboi ho mangoli saleleng so “tang” anak ta on..”

Datu Mangambe : “Olo haha.. hu ulahon pe..”


Ba.. dipasidung Datu Mangambe on ma siarat na.. monding ma Datu Bira on…

Lari ma Datu Mangambe on mamboan Sakkar Toba tu dataran.. (Sumatra / tapanuli / sepertinya sih huta Silaban) Ala nungga dilele-lele simbolon halakon laho dipamate…


Sampai disini, nasib dan status Boru Sinaga Ratus tidak diketahui lagi.. Apakah ikut terbunuh pada ulaon itu, atau direbut oleh Simbolon, tidak ada kejelasan

Dan pada saat itu DG dikutuk (apakah Datu Bira atau Datu Mangambe yang mengutuk kurang jelas.. satu versi, Datu Bira yang mengutuk pada saat dia sekarat, versi yang lain… Datu Mangambe yang mengutuk pada saat mereka dikejar-kejar pasukan Simbolon). Kalau tidak salah, bunyi kutukannya, “na so jadi lobi sian 30 Rumah tangga keturunan DG”. Jika ada yang terlahir maka akan ada yang meninggal..

Inilah yang menjadi alasan kenapa keturunan DG sangat sedikit…

Namun katanya, kutukan ini hanya berlaku di daerah Tipang – Bakkara, dimana di daerah tersebut pada akhirnya DG melanjutkan sisa hidupnya karena merasa bersalah telah membuat abangnya terbunuh dan diburu.


Mangaranto Sakkar Toba

Dipagodang Datu Mangambe ma Sakkar Toba sesuai perjanjian.. Dung hira “tang” (akil baligh) di ida Datu Mangambe on Sakkar Toba ba makkatai ma nasida..

Datu Mangambe : “Songonon do amang.. najolo adong do janjikku tu haha, amang mu.. na asa mangoli ahu molo nungga tang ho.. Ba saonari.. nungga godang diparguruhonko.. ba sonari nungga tikki na be hu hilala.. uji majo nabinotom.. laho majolo ho tu tombak an.. Unang mulak ho saleleng so “tang” dope ho… Alai paenteonku doho dison asa pos rohakku..”

Dialusi Sakar Toba ma : “Olo Amang..”

Ba borhat ma Sakar Toba tu tombak tu luat naasing lao manguji parbinotoanna…

Parpadanan dohot Hutabarat

Di namangaranto Sakar Toba on.. sahat ma ibana di sada huta (dang jelas goar ni huta on, mungkin didaerah tarutung, Alana cerita on berhubungan dohot hutabarat, ai di daerah tarutung do hutani hutabarat).

Jumpang ibana ma disada dolok-dolok adong boru-boru namardenggan daging tangis jala holsoan. Dijonoki Sakar Toba ma.. “Bah inang.. aha do na masa. Boasa sai tumatangis hamu  ?”

Dialusi inang on ma.. “imada amang.. tudia ma iba laho.. mardenggan daging iba nei.. alai ndada adong be dongan patorushon ngolu-ngolu.. ai nungga diallang Aili amantakku (marga hutabarat)”

Sakar Toba : “Bah.. babiat aha i..? Boha molo hutakkup jala hubunu aili i ?”

Marpikkir ma inanta on ninna ma ”bah molo songoni boan ma ahu manang tudia ho laho…”

Sakar Toba : “Nadenggan.. alai jou jolo sude akka dongan tubu ni amanta i.. anggo ho do mandok dang huparhatutu i..”

Ba udutna, laho ma inang on paboahon tu akka marga hutabarat.. marrapot ma halaki leleng jala disetujui ma rencana na on..

Di jou ma Sakar Toba didok hutabarat ma “nadenggan mai.. aha ma sibahenon nami laho mangurupi hamu….?”

Ba dijalo Sakar Toba ma tikkini i Hujur (tombak)


Laho ma Sakar Toba tu tombak mangalului aili i..  hape disi di ida aili on.. bah… balga situtu jala jongir…

diida Sakar Toba ma haroa pangalaho ni babiat on na olo ibana maridi di sada inganan..

Dibaen ibana ma pacca-pacca dompak tambok i dipaima ibana ma…

Ba di sada tikki ro ma tutu babiat on laho maridi..

Di peakkon ma ratte ni aili on di pinggir, maridi ma aili on mangukkor..


Ba sigop pittor di hail Sakar Toba on ma sian ginjang ni pacca-pacca on ratte ni ail ii.. Ai i do pusakko ni aili on…

Disi mullop aili on tuginjang ba pittor dialo Sakar Toba on ma aili on marmossak.. di hujur si Sakar Toba  ma aili on sampe mittop..

Asa gabe bukti, diseat Sakar Toba on opat-sa pat ni aili on jala dilanja ma tu huta..


Tarsonggot situtu jala las roha ni hutabarat dohot inantai marnida Sakar Toba on ro..

Alai.. dang porsea situtu dope halaki… ba laho ma halaki sude mandapothon bangke ni aili i..

Dilapa halaki ma butuha ni aili on.. dapot ma sian boltok na i sada tintin (cincin)..

Tumatangis ma inang on.. ai ido tintin ni amatta na i..


Ba udut ni i… ba disah hon ma Sakar Toba dohot inang i gabe suami istri..

Jala disi ma dibahen parpadanan tu hutabarat.. naso jadi marsibuatan ala sada ina do nasida..

Jala dibagi ma tikki i pusakko.. ratte ni aili, dilehon ma i tu huta barat, ruttam (taring) ni aili dohot hujur dilehon mai tu silaban (Sakar Toba)


Ba tinggal ma Sakar Toba di huta i, jala tubu ma 2 ianakkon na sian inang i, ima Martiang Omas dohot Tuan Sampulu..

Nungga attar magodang halakon… diboan Sakar Toba ma keluarga na on.. mulak tu huta.. manopot Uda na, Datu Mangambe


Marpesta Bolon

Ba disi mulak Sakar Toba, on..  dung disuhuthon Sakar Toba sude pardalanonna..

Tarsonggot situtu do Datu Mangambe.. Ninna ma, aga iamang tahe… na hebat do ho bah… hurippu holan tang ho mulak.. hape dohot diboanho rodi pahompu..

Mancai las situtu roha ni Datu Mangambe on ai nungga sikkop padan na.. di bahen ma sada pesta nabolon…

(Tikki i Sakar Toba datang membawa tiga anak..  anak pertama dari hutabarat, anak ke 2 martiang omas dan anak ke 3 tuan sampulu..)


Habis i ba mangoli ma Datu Mangambe…


Tikki mangoli Datu Mangambe nunga marumur ma ibana hurang lobi 70 taon.  Hape tinkki ni I sian Datu Bira nunga adong 2 pahompuna (nomor Datu Bira-3), umbahen I do songon na adong selisih 3 – 4 nomor beda nomor ni tarombo pinompar ni Datu Bira dohot Datu Mangambe sahat tu sonari on…….!

(Tikki mangoli Datu Mangambe  tu istri na parpudi, Martiang omas dohot tuan sampulu pe nunga mangoli.)


Laho mengejar ketertinggalan ni ibana dohot Datu Bira, mangoli ma ibana sahat 4 hali (1. Br. Anturi, 2. Br. Nainggolan, 3. Br. Manurung, 4. Br. Manjuntak) alai adong na mandokhon Datu Mangambe mangoli 6 hali ( + Boru Sihite + Boru Simanjuntak) -->

Tokoh

Beberapa tokoh yang bermarga Silaban adalah:

Lihat pula

Pranala luar