Pakubuwana: Perbedaan antara revisi

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas
Konten dihapus Konten ditambahkan
Bimo K.A. (bicara | kontrib)
Tidak ada ringkasan suntingan
Fahrurozi.86 (bicara | kontrib)
Tag: pranala ke halaman disambiguasi
Baris 140: Baris 140:
| alt13 =
| alt13 =
}}
}}

== Lihat pula ==
* [[Amangkurat]]
* [[Hamengkubuwana]]
* [[Mangkunegara]]
* [[Paku Alam]]


== Referensi ==
== Referensi ==

Revisi per 12 November 2021 13.03

Pakubuwana (Bahasa Jawa: Pakubuwono, Hanacaraka: ꦦꦑꦸꦨꦸꦮꦟ) adalah sebuah gelar yang diperoleh Pangeran Puger, putra dari Mangkurat I, ketika naik takhta menjadi susuhunan Mataram. Awalnya, Pangeran Puger menggunakan gelar susuhunan Mangkurat. Namun, pada Oktober 1704, ia menggantinya dan menambah sejumlah gelar yang kemudian menjadi panggilannya, yaitu Susuhunan Paku Buwana Senapati ing Alaga Ngabdurrahman Sayyidin Panatagama Khalifatullah Tanah Jawa.[1][2]

Gelar ini kemudian diteruskan ke keturunan-keturunannya sebagai Susuhunan Surakarta dengan gelar lengkapnya, dengan segala variasinya,[3][4][5][6] yaitu Sahandhap Sampeyandalem Ingkang Sinuhun Kangjeng Susuhunan Paku Buwana Senapati ing Alaga Ngabdurrahman Sayyidin Panatagama Ingkang Jumeneng Kaping ... (diisi sesuai urutan gelar raja ke berapa tanpa menuliskan angka Romawi-nya) ing Karatondalem Surakarta Hadiningrat. Saat ini yang bertahta sebagai Susuhunan Surakarta adalah Pakubuwana XIII.

Berikut ini adalah daftar keturunan Pangeran Puger yang menggunakan gelar Pakubuwana.

Daftar

Nama
Jangka hidup
Awal memerintah
Akhir memerintah
Keterangan
Keluarga
Gambar
Pakubuwana I
Raden Mas Darajat
16681719
(umur 51)
1705 1719 Anak dari Mangkurat I, sebagai Susuhunan Mataram
Pakubuwana II
Raden Mas Prabasuyasa
17111749
(umur 38)
1745 1749 Anak dari Mangkurat IV, mendirikan Kasunanan Surakarta
Pakubuwana III
Raden Mas Suryadi
17321788
(umur 56)
1749 1788 Anak dari Pakubuwana II
Pakubuwana IV
Raden Mas Subadya
(1768-09-02)2 September 1768 – 2 Oktober 1820(1820-10-02) (umur 52) 1788 1820 Anak dari Pakubuwana III
Pakubuwana V
Raden Mas Sugandi
17851823
(umur 38)
1820 1823 Anak dari Pakubuwana IV
Pakubuwana VI
Raden Mas Sapardan
(1849-06-02)2 Juni 1849 – 2 Oktober 1830(1830-10-02) (umur 23) 1823 1830 Anak dari Pakubuwana V,ditetapkan oleh pemerintah Republik Indonesia sebagai pahlawan nasional
Pakubuwana VII
Raden Mas Malikis Solikin
(1796-07-28)28 Juli 1796 – 10 Mei 1858(1858-05-10) (umur 61) 1830 1858 Anak dari Pakubuwana IV
Pakubuwana VIII
Raden Mas Kusen
(1789-04-20)20 April 1789 – 28 Desember 1861(1861-12-28) (umur 72) 1858 1860 Anak dari Pakubuwana IV
Pakubuwana IX
Raden Mas Duksino
(1830-12-22)22 Desember 1830 – 16 Maret 1893(1893-03-16) (umur 62) 1860 1893 Anak dari Pakubuwana VI
Pakubuwana X
Raden Mas Sayiddin Malikul Kusno
(1866-11-29)29 November 1866 – 1 Februari 1939(1939-02-01) (umur 72) 1893 1939 Anak dari Pakubuwana IX,ditetapkan oleh pemerintah Republik Indonesia sebagai pahlawan nasional
Pakubuwana XI
Raden Mas Antasena
18861945
(umur 59)
1939 1945 Anak dari Pakubuwana X
Pakubuwana XII
Raden Mas Suryo Guritno
19252004
(umur 79)
1945 2004 Anak dari Pakubuwana XI,raja Kasunanan Surakarta yang memerintah paling lama, yaitu selama 59 tahun, tepatnya mulai tahun 1945 hingga 2004.
Pakubuwana XIII
Raden Mas Suryo Partono
1948 – sekarang 2004 Anak dari Pakubuwana XII

Lihat pula

Referensi

  1. ^ "Surat dari Pangeran Puger yang sedang dalam pelarian kepada Pemerintahan Agung, 5 Mei 1704" (PDF). Sejarah Nusantara ANRI. Diakses tanggal 2021-04-13. 
  2. ^ "Paku Buwono I". Keraton Nusantara. 
  3. ^ Isnaeni, Hendri F. (2015-05-08). "Asal-Usul Gelar Khalifatullah di Kesultanan Yogyakarta". Historia.id. Diakses tanggal 2021-04-13. 'Oleh karena itu, di dalam literatur atau kesempatan resmi, sebutan untuk raja-raja Surakarta adalah Sampeyan Dalem Ingkang Sinuwun Kanjeng Sunan Paku Buwana Senapati ing Alaga Abdur Rahman Sayidin Panatagama. Sementara sebutan untuk raja keraton Yogyakarta adalah Sampeyan Dalem Ingkang Sinuwun Kanjeng Sultan Hamengku Buwana Senapati ing Alaga Abdur Rahman Sayidin Panatagama Kalifatullah,' tulis Djoko Marihandono dalam disertasinya tentang Herman Willem Daendels, di Universitas Indonesia tahun 2005. 
  4. ^ "Keraton Surakarta Punya Dua Raja". Tempo.co. 2004-09-10. Diakses tanggal 2021-04-13. Dia menyandang gelar Sahandhap Sampeyandalem Ingkang Sinuhun Kangjeng Susuhunan Paku Buwono Senapati Ing Alaga Ngabdurrahman Sayidin Panatagama Ingkang Jumeneng Kaping Tigawelas Ing Kratondalem Surakarta Hadiningrat. 
  5. ^ "Sri Susuhunan Pakubuwana X dan Islam". Republika Online. 2020-07-15. Diakses tanggal 2021-04-13. PB X bertahta di Surakarta Hadiningrat pada tanggal 30 Maret 1893 bertepatan 12 Ramadhan 1310 H dan memerintah hingga wafatnya 22 Pebruari 1939. Beliau adalah putra PB IX. Kawula negari Surakarta memberi gelar Sampeyan Dalem Ingkang Sinuhun Paku Buwono Senopati Ing Ngalaga Ngabdurahman Sayidin Panatagama Hingkang Kaping X. Beliau juga dikenal sebagai Sultan Abdurahman al-Asyir (X). 
  6. ^ "PB XII, Raja Zaman Merdeka, Raja Tanpa Wilayah Kuasa". detiknews. Diakses tanggal 2021-04-13. Nama panjangnya, Sampeyan dalem Ingkang Sinuhun Kangjeng Sri Susuhunan Paku Buwana Senapati ing Alaga Kalifatullah Ngabdurrahman Sayidin Panatagama Ingkang Jumeneng Kaping Kalihwelas ing Karatondalem Surakarta Hadiningrat. Tapi, biasa disingkat Paku Buwono (PB) XII.