Bahasa Melayu Brunei
Bahasa Melayu Brunei[3] atau Melayu Brunei adalah dialek bahasa Melayu yang dituturkan di Brunei Darussalam dan juga di sebagian Malaysia Timur.
Sebutan vokal
Bahasa Melayu Brunei mempunyai pertukaran bunyi vokal daripada Bahasa Melayu Baku. Antara lain ialah bunyi /e/ akan berganti menjadi bunyi /a/. Contoh dapat dilihat di bawah:
| Bahasa Melayu Standar | Bahasa Melayu Brunei |
|---|---|
| Besar | Basar |
| Keras | Karas |
| Beras | Baras |
Vokal 'o' berganti menjadi 'u' seperti perkataan di bawah:
| Bahasa Melayu Standar | Bahasa Melayu Brunei |
|---|---|
| Boleh | Bulih |
| Tolong | Tulung |
| Kotak | Kutak |
Jika sebuah kata diakhiri dengan huruf vokal, maka huruf vokal itu dilafalkan seperti berikut:
| Bahasa Melayu Standar | Bahasa Melayu Brunei |
|---|---|
| Kita | Kita' |
| Lawa | Lawa' |
| Buku | Buku' |
| Kari | Kari' |
Kosakata dasar
| Bahasa Melayu Standar | Bahasa Melayu Brunei |
|---|---|
| Tidak | Inda' |
| Ya | Awu |
| Kalau | Mun |
| Sangat | Hantap |
| Ini | Ani |
| Itu | Atu |
| Sekejap | Tagal |
| Lama | Batah |
| Inilah | Anitah |
| Itulah | Atutah |
| Lah | Tah |
| Air | Aing |
| Besar | Basar |
| Kecik | Damit |
| Kerja | Karaja |
| Datuk | Nini |
| Nenek | Nini |
| Ayah | Babah/Papa/Papa |
| Ibu | Emak/Babu/Mama |
| Moyang | Datu |
| Lelaki | Laki-Laki |
| Perempuan | Bini-bini |
Penutur Bahasa Melayu Brunei juga memelihara anasir bahasa Melayu Lama dan klasik dalam sejumlah kata:
| Bahasa Melayu Standar | Bahasa Melayu Brunei |
|---|---|
| Betul | banar (benar) |
| Tipu | dusta |
| Dahaga | karing lihir (kering leher) |
| Mengantuk | kalat mata (kelat mata) |
| Rosak | binasa |
| Susah | Payah |
| Juga | Jua |
| Tua | Tuha |
| Sedap | Nyaman |
| Panas | Hangat |
| Ketawa | Tatawa (tertawa) |
| Dia | Ia |
| Tidak Payah | Inda Usah (Tidak Usah) |
| Teringat | Takanang (Terkenang) |
| Jatuh | Gugur |
| Koyak | Carik |
| Pokok | Puhun (Pohon) |
| Cuci | Basuh |
| Dekat | Hampir |
| Ke Sini | Kemari |
| Kalah | Alah |
Rujukan
- ^ http://multitree.org/codes/kxd
- ^ "Bahasa Melayu Brunei". www.ethnologue.com (dalam bahasa Inggris). SIL Ethnologue.
- ^ http://multitree.org/codes/kxd-brm