Nawadewata: Perbedaan antara revisi
Tampilan
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tag: Suntingan perangkat seluler Suntingan peramban seluler |
M. Adiputra (bicara | kontrib) kTidak ada ringkasan suntingan |
||
(4 revisi perantara oleh 4 pengguna tidak ditampilkan) | |||
Baris 1: | Baris 1: | ||
⚫ | |||
⚫ | |||
'''Nawadewata''' (Sembilan Dewa) atau '''Dewata Nawa Sangha''' adalah sembilan penguasa di setiap penjuru mata angin dalam konsep [[agama Hindu Dharma]] di [[Bali]]. Sembilan penguasa tersebut merupakan Dewa Siwa yang dikelilingi oleh delapan aspeknya. |
'''Nawadewata''' (Sembilan Dewa) atau '''Dewata Nawa Sangha''' adalah sembilan penguasa di setiap penjuru mata angin dalam konsep [[agama Hindu Dharma]] di [[Bali]]. Sembilan penguasa tersebut merupakan Dewa Siwa yang dikelilingi oleh delapan aspeknya. |
||
Diagram matahari bergambar Dewata Nawa |
Diagram matahari bergambar Dewata Nawa Sangha ditemukan dalam [[Surya Majapahit]], lambang kerajaan [[Majapahit]]. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{clear}} |
{{clear}} |
||
<center> |
<center> |
||
{|class=wikitable |
{|class=wikitable |
||
|- |
|- |
||
! [[Mata angin|Arah]] |
|||
|[[Utara]] |
|[[Utara]] |
||
|[[Timur Laut |
|[[Timur Laut]] |
||
|[[Timur]] |
|[[Timur]] |
||
|[[Tenggara]] |
|[[Tenggara]] |
||
Baris 19: | Baris 19: | ||
|[[Tengah]] |
|[[Tengah]] |
||
|- |
|- |
||
! [[Dewa (Hindu)|Dewa]] |
|||
|'''Dewa''' |
|||
|[[Wisnu]] |
|[[Wisnu]] |
||
|[[ |
|[[Siwa|Sambu]] |
||
|[[Iswara]] |
|[[Iswara]] |
||
|[[ |
|[[Siwa|Maheswara]] |
||
|[[Brahma]] |
|[[Brahma]] |
||
|[[Rudra]] |
|[[Rudra]] |
||
|[[Mahadewa]] |
|[[Siwa|Mahadewa]] |
||
|[[Sangkara]] |
|[[Siwa|Sangkara]] |
||
|[[Siwa]] |
|[[Siwa]] |
||
|- |
|- |
||
! [[Sakti]] |
|||
|'''Shakti''' |
|||
|[[Sri]] |
|[[Sri]] |
||
|[[Mahadewi]] |
|[[Uma|Mahadewi]] |
||
|[[Uma]] |
|[[Uma]] |
||
|[[ |
|[[Laksmi]] |
||
|[[Saraswati]] |
|[[Saraswati]] |
||
|[[ |
|[[Samodi]] |
||
|[[ |
|[[Saci]] |
||
|[[Rodri]] |
|[[Rudra|Rodri]] |
||
|[[Durga]] |
|[[Durga]] |
||
|- |
|- |
||
! Senjata |
|||
|[[ |
|[[Cakra Sudarsana|Chakra]] |
||
|[[Trisula]] |
|[[Trisula]] |
||
|[[Bajra]] |
|[[Bajra]] |
||
|[[ |
|[[Agneyastra|Dupa]] |
||
|[[Gada]] |
|[[Gada]] |
||
|[[ |
|[[Gada|Mosala]] |
||
|[[Nagapasa]] |
|[[Pasa (senjata)|Nagapasa]] |
||
|[[ |
|[[Angkusa]] |
||
|[[Padma]] |
|[[Padma]] |
||
|- |
|- |
||
! [[Wahana]] |
|||
|[[Garuda]] |
|[[Garuda]] |
||
|[[Wilmana]] |
|[[Wilmana]] |
||
Baris 59: | Baris 59: | ||
|[[Angsa]] |
|[[Angsa]] |
||
|[[Kerbau]] |
|[[Kerbau]] |
||
|[[Naga]] |
|[[Naga (mitologi India)|Naga]] |
||
|[[Singa]] |
|[[Singa]] |
||
|[[Lembu]] |
|[[Lembu]] |
||
|- |
|- |
||
! Warna |
|||
| bgcolor="#000000"|[[Hitam|<font color="white">Hitam</font>]] |
| bgcolor="#000000"|[[Hitam|<font color="white">Hitam</font>]] |
||
| bgcolor="#75B2DD"|[[Biru]] |
| bgcolor="#75B2DD"|[[Biru]] |
||
Baris 74: | Baris 74: | ||
|Pancawarna |
|Pancawarna |
||
|- |
|- |
||
! [[Butakala|Buta]] |
|||
|'''Bhuta''' |
|||
|Taruna |
|Taruna |
||
|Pelung |
|Pelung |
||
Baris 85: | Baris 85: | ||
|Tiga Sakti |
|Tiga Sakti |
||
|- |
|- |
||
! Aksara |
|||
|A {{unicode|ᬅᬁ}} |
|||
⚫ | |||
|Wa {{unicode|ᬯᬁ}} |
|||
|Wa |
|||
|Sa {{unicode|ᬲᬁ}} |
|||
|Sa |
|||
|Na {{unicode|}} |
|||
|Na |
|||
|Ba {{unicode|ᬩᬁ}} |
|||
|Ba |
|||
|Ma {{unicode|ᬫᬁ}} |
|||
|Ma |
|||
|Ta {{unicode|ᬢᬁ}} |
|||
|Ta |
|||
|Si {{unicode|ᬰᬶᬁ}} |
|||
|Si |
|||
|I {{unicode|ᬇᬁ}} / Ya {{unicode|ᬬᬁ}} |
|||
|I / Ya |
|||
|- |
|- |
||
! ''Urip'' |
|||
|4 |
|4 |
||
|6 |
|6 |
||
Baris 107: | Baris 107: | ||
|8 |
|8 |
||
|- |
|- |
||
! ''Triwara'' |
|||
|Beteng |
|Beteng |
||
|align=center| - |
|align=center| - |
||
Baris 118: | Baris 118: | ||
|align=center| - |
|align=center| - |
||
|- |
|- |
||
!''[[Caturwara]]'' |
|||
|align=center| - |
|align=center| - |
||
|Sri |
|Sri |
||
Baris 129: | Baris 129: | ||
|align=center| - |
|align=center| - |
||
|- |
|- |
||
!''[[Pancawara]]'' |
|||
|Wage |
|Wage |
||
|align=center| - |
|align=center| - |
||
|Umanis |
|Umanis/Legi |
||
|align=center| - |
|align=center| - |
||
|Pahing |
|Pahing |
||
Baris 140: | Baris 140: | ||
|Kliwon |
|Kliwon |
||
|- |
|- |
||
!''Sadwara'' |
|||
|align=center| - |
|align=center| - |
||
|Aryang |
|Aryang |
||
Baris 151: | Baris 151: | ||
|align=center| - |
|align=center| - |
||
|- |
|- |
||
!''[[Saptawara]]'' |
|||
|Soma |
|Soma |
||
|Sukra |
|Sukra |
||
Baris 162: | Baris 162: | ||
|align=center| - |
|align=center| - |
||
|- |
|- |
||
!''Astawara'' |
|||
|Uma |
|Uma |
||
|Sri |
|Sri |
||
Baris 173: | Baris 173: | ||
|align=center| - |
|align=center| - |
||
|- |
|- |
||
!''Sangawara'' |
|||
|Urungan |
|Urungan |
||
|Tulus |
|Tulus |
||
Baris 184: | Baris 184: | ||
|Erangan |
|Erangan |
||
|- |
|- |
||
![[Wuku]] |
|||
|Ukir, Dungulan, |
|Ukir, Dungulan, Tambir, Wayang |
||
|Kulantir, Kuningan, |
|Kulantir, Kuningan, Medangkungan, Kulawu |
||
|Tolu, Langkir, |
|Tolu, Langkir, Matal, Dukut |
||
|Gumbreg, Medangsia, |
|Gumbreg, Medangsia, Uye, Watugunung |
||
|Wariga, Pujut, |
|Wariga, Pujut, Menail |
||
|Warigadian, Pahang, |
|Warigadian, Pahang, Prangbakat |
||
|Sinta, Julungwangi, |
|Sinta, Julungwangi, Krulut, Bala |
||
|Landep, Sungsang, |
|Landep, Sungsang, Merakih, Ugu |
||
|align=center| - |
|align=center| - |
||
|- |
|- |
||
!''Sasih'' |
|||
|Kasa |
|Kasa |
||
|Karo, Katiga |
|Karo, Katiga |
||
Baris 206: | Baris 206: | ||
|align=center| - |
|align=center| - |
||
|- |
|- |
||
!''Bhuwana''{{br}}''Alit'' |
|||
|Ampru |
|''Ampru'' |
||
|Ineban |
|''Ineban'' |
||
|Pepusuh |
|''Pepusuh'' |
||
|Peparu |
|''Peparu'' |
||
|Hati |
|Hati |
||
|Usus |
|Usus |
||
|Ungsilan |
|''Ungsilan'' |
||
|Limpa |
|Limpa |
||
|Tumpuking |
|''Tumpuking hati'' |
||
⚫ | |||
! [[Pura]] |
|||
| [[Pura Batur|Batur]] |
|||
| [[Pura Besakih|Besakih]] |
|||
| [[Pura Penataran Agung Lempuyang|Lempuyang]] |
|||
| [[Pura Goa Lawah|Goa Lawah]] |
|||
| [[Pura Andakasa|Andakasa]] |
|||
| [[Pura Uluwatu|Uluwatu]] |
|||
| [[Pura Luhur|Batukaru]] |
|||
| [[Pura Puncak Mangu|Puncak Mangu]] |
|||
| [[Pura Pusering Jagat|Pusering Jagat]] |
|||
|} |
|} |
||
</center> |
</center> |
||
<!-- |
|||
=== Wisnu === |
=== Wisnu === |
||
Dewa [[Wisnu]] merupakan penguasa arah [[utara]] (Uttara), bersenjata [[Chakra Sudarshana]], wahananya (kendaraan) [[Garuda]], shaktinya Dewi [[Sri (Dewi)|Sri]], aksara sucinya "Ang"(disingkat "A"), di Bali dia dipuja di [[Pura Puseh]]. |
Dewa [[Wisnu]] merupakan penguasa arah [[utara]] (Uttara), bersenjata [[Chakra Sudarshana]], wahananya (kendaraan) [[Garuda]], shaktinya Dewi [[Sri (Dewi)|Sri]], aksara sucinya "Ang"(disingkat "A"), di Bali dia dipuja di [[Pura Puseh|Pura Batur]]. |
||
=== Sambhu === |
=== Sambhu === |
||
Baris 256: | Baris 267: | ||
Dewa [[Siwa]] merupakan penguasa arah tengah (Madhya), bersenjata [[Padma]], wahananya (kendaraan) Lembu [[Nandini]],senjata Padma shaktinya Dewi [[Durga]] ([[Parwati]]), aksara sucinya "I" dan "Ya", di Bali dia dipuja di [[Pura Pusering Jagat]]. |
Dewa [[Siwa]] merupakan penguasa arah tengah (Madhya), bersenjata [[Padma]], wahananya (kendaraan) Lembu [[Nandini]],senjata Padma shaktinya Dewi [[Durga]] ([[Parwati]]), aksara sucinya "I" dan "Ya", di Bali dia dipuja di [[Pura Pusering Jagat]]. |
||
--> |
|||
== Galeri == |
|||
<gallery widths=240 heights=240> |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
</gallery> |
|||
== Lihat pula == |
|||
* [[Lokapala]] |
|||
* [[Dikpala]] |
|||
{{Dewa Hindu}} |
{{Dewa Hindu}} |
||
Baris 261: | Baris 282: | ||
[[Kategori:Hindu]] |
[[Kategori:Hindu]] |
||
[[Kategori:Konsep Hindu]] |
[[Kategori:Konsep Hindu]] |
||
{{hindu-stub}} |
{{hindu-stub}} |
||
[[th:ทิกบาล]] |
|||
[[en:Guardians of the directions]] |
|||
[[zh:方位护法]] |
|||
[[ta:திக்பாலர்கள்]] |
|||
[[id:दिक्पाल]] |
|||
[[fr:Dikpâla]] |
Revisi per 6 Mei 2024 06.52
Nawadewata (Sembilan Dewa) atau Dewata Nawa Sangha adalah sembilan penguasa di setiap penjuru mata angin dalam konsep agama Hindu Dharma di Bali. Sembilan penguasa tersebut merupakan Dewa Siwa yang dikelilingi oleh delapan aspeknya.
Diagram matahari bergambar Dewata Nawa Sangha ditemukan dalam Surya Majapahit, lambang kerajaan Majapahit.
Bagian-bagian Nawadewata
Arah | Utara | Timur Laut | Timur | Tenggara | Selatan | Barat Daya | Barat | Barat Laut | Tengah |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Dewa | Wisnu | Sambu | Iswara | Maheswara | Brahma | Rudra | Mahadewa | Sangkara | Siwa |
Sakti | Sri | Mahadewi | Uma | Laksmi | Saraswati | Samodi | Saci | Rodri | Durga |
Senjata | Chakra | Trisula | Bajra | Dupa | Gada | Mosala | Nagapasa | Angkusa | Padma |
Wahana | Garuda | Wilmana | Gajah | Merak | Angsa | Kerbau | Naga | Singa | Lembu |
Warna | Hitam | Biru | Putih | Dadu | Merah | Jingga | Kuning | Hijau | Pancawarna |
Buta | Taruna | Pelung | Jangkitan | Dadu | Langkir | Jingga | Lembu Kanya | Gadang | Tiga Sakti |
Aksara | A ᬅᬁ | Wa ᬯᬁ | Sa ᬲᬁ | Na | Ba ᬩᬁ | Ma ᬫᬁ | Ta ᬢᬁ | Si ᬰᬶᬁ | I ᬇᬁ / Ya ᬬᬁ |
Urip | 4 | 6 | 5 | 8 | 9 | 3 | 7 | 1 | 8 |
Triwara | Beteng | - | Kajeng | - | Pasah | - | - | - | - |
Caturwara | - | Sri | Laba | Jaya | Menala | - | - | - | - |
Pancawara | Wage | - | Umanis/Legi | - | Pahing | - | Pon | - | Kliwon |
Sadwara | - | Aryang | Urukung | Paniron | Was | Maulu | Tungleh | - | - |
Saptawara | Soma | Sukra | Redite | Wraspati | Saniscara | Anggara | Buddha | - | - |
Astawara | Uma | Sri | Indra | Guru | Yama | Rudra | Brahma | Kala | - |
Sangawara | Urungan | Tulus | Dadi | Dangu | Jangur | Gigis | Nohan | Ogan | Erangan |
Wuku | Ukir, Dungulan, Tambir, Wayang | Kulantir, Kuningan, Medangkungan, Kulawu | Tolu, Langkir, Matal, Dukut | Gumbreg, Medangsia, Uye, Watugunung | Wariga, Pujut, Menail | Warigadian, Pahang, Prangbakat | Sinta, Julungwangi, Krulut, Bala | Landep, Sungsang, Merakih, Ugu | - |
Sasih | Kasa | Karo, Katiga | Kapat | Kalima, Kanem | Kapitu | Kaulu, Kasanga | Kedasa | Jyesta, Sadha | - |
Bhuwana Alit |
Ampru | Ineban | Pepusuh | Peparu | Hati | Usus | Ungsilan | Limpa | Tumpuking hati |
Pura | Batur | Besakih | Lempuyang | Goa Lawah | Andakasa | Uluwatu | Batukaru | Puncak Mangu | Pusering Jagat |
Galeri
-
Penggambaran Nawa Dewata.
-
Diagram Surya Majapahit menampilkan tata letak para dewa Hindu di sembilan arah penjuru utama mata angin.