Lompat ke isi

Nawadewata: Perbedaan antara revisi

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas
Konten dihapus Konten ditambahkan
k →‎Siwa: clean up
M. Adiputra (bicara | kontrib)
kTidak ada ringkasan suntingan
 
(7 revisi perantara oleh 6 pengguna tidak ditampilkan)
Baris 1: Baris 1:
[[Berkas:Dewatanawasanga.jpg|jmpl|200px|Penggambaran Nawa Dewata.]]
[[Berkas:Surya Majapahit Diagram.svg|jmpl|ka|200px|Diagram [[Surya Majapahit]] menampilkan tata letak para dewa Hindu di sembilan arah penjuru utama mata angin.]]
'''Nawadewata''' (Sembilan Dewa) atau '''Dewata Nawa Sangha''' adalah sembilan penguasa di setiap penjuru mata angin dalam konsep [[agama Hindu Dharma]] di [[Bali]]. Sembilan penguasa tersebut merupakan Dewa Siwa yang dikelilingi oleh delapan aspeknya.
'''Nawadewata''' (Sembilan Dewa) atau '''Dewata Nawa Sangha''' adalah sembilan penguasa di setiap penjuru mata angin dalam konsep [[agama Hindu Dharma]] di [[Bali]]. Sembilan penguasa tersebut merupakan Dewa Siwa yang dikelilingi oleh delapan aspeknya.

Diagram matahari bergambar Dewata Nawa Sanga ditemukan dalam [[Surya Majapahit]], lambang kerajaan [[Majapahit]].
Diagram matahari bergambar Dewata Nawa Sangha ditemukan dalam [[Surya Majapahit]], lambang kerajaan [[Majapahit]].
== Bagian-bagian Nawa Dewata ==

== Bagian-bagian Nawadewata ==
{{clear}}
{{clear}}
<center>
<center>
{|class=wikitable
{|class=wikitable
|-
|-
|'''[[Arah]]'''
! [[Mata angin|Arah]]
|[[Utara]]
|[[Utara]]
|[[Timur Laut]]
|[[Timur Laut]]
Baris 19: Baris 19:
|[[Tengah]]
|[[Tengah]]
|-
|-
! [[Dewa (Hindu)|Dewa]]
|'''Dewa'''
|[[Wisnu]]
|[[Wisnu]]
|[[Sambhu]]
|[[Siwa|Sambu]]
|[[Iswara]]
|[[Iswara]]
|[[Mahesora]]
|[[Siwa|Maheswara]]
|[[Brahma]]
|[[Brahma]]
|[[Rudra]]
|[[Rudra]]
|[[Mahadewa]]
|[[Siwa|Mahadewa]]
|[[Sangkara]]
|[[Siwa|Sangkara]]
|[[Siwa]]
|[[Siwa]]
|-
|-
! [[Sakti]]
|'''Shakti'''
|[[Sri]]
|[[Sri]]
|[[Mahadewi]]
|[[Uma|Mahadewi]]
|[[Uma]]
|[[Uma]]
|[[Lakshmi]]
|[[Laksmi]]
|[[Saraswati]]
|[[Saraswati]]
|[[Samodhi]]
|[[Samodi]]
|[[Sachi]]
|[[Saci]]
|[[Rodri]]
|[[Rudra|Rodri]]
|[[Durga]]
|[[Durga]]
|-
|-
|'''Senjata'''
! Senjata
|[[Chakra Sudarshana|Chakra]]
|[[Cakra Sudarsana|Chakra]]
|[[Trisula]]
|[[Trisula]]
|[[Bajra]]
|[[Bajra]]
|[[Dupa (senjata)|Dupa]]
|[[Agneyastra|Dupa]]
|[[Gada]]
|[[Gada]]
|[[Moksala]]
|[[Gada|Mosala]]
|[[Nagapasa]]
|[[Pasa (senjata)|Nagapasa]]
|[[Angkus]]
|[[Angkusa]]
|[[Padma]]
|[[Padma]]
|-
|-
|'''Wahana'''
! [[Wahana]]
|[[Garuda]]
|[[Garuda]]
|[[Wilmana]]
|[[Wilmana]]
Baris 59: Baris 59:
|[[Angsa]]
|[[Angsa]]
|[[Kerbau]]
|[[Kerbau]]
|[[Naga]]
|[[Naga (mitologi India)|Naga]]
|[[Singa]]
|[[Singa]]
|[[Lembu]]
|[[Lembu]]
|-
|-
|'''Warna'''
! Warna
| bgcolor="#000000"|[[Hitam|<font color="white">Hitam</font>]]
| bgcolor="#000000"|[[Hitam|<font color="white">Hitam</font>]]
| bgcolor="#75B2DD"|[[Biru]]
| bgcolor="#75B2DD"|[[Biru]]
Baris 74: Baris 74:
|Pancawarna
|Pancawarna
|-
|-
! [[Butakala|Buta]]
|'''Bhuta'''
|Taruna
|Taruna
|Pelung
|Pelung
Baris 85: Baris 85:
|Tiga Sakti
|Tiga Sakti
|-
|-
|'''Aksara'''
! Aksara
|A {{unicode|ᬅᬁ}}
|A
|Wa {{unicode|ᬯᬁ}}
|Wa
|Sa {{unicode|ᬲᬁ}}
|Sa
|Na {{unicode|}}
|Na
|Ba {{unicode|ᬩᬁ}}
|Ba
|Ma {{unicode|ᬫᬁ}}
|Ma
|Ta {{unicode|ᬢᬁ}}
|Ta
|Si {{unicode|ᬰᬶᬁ}}
|Si
|I {{unicode|ᬇᬁ}} / Ya {{unicode|ᬬᬁ}}
|I / Ya
|-
|-
|'''Urip'''
! ''Urip''
|4
|4
|6
|6
Baris 107: Baris 107:
|8
|8
|-
|-
|'''Triwara'''
! ''Triwara''
|Beteng
|Beteng
|align=center| -
|align=center| -
Baris 118: Baris 118:
|align=center| -
|align=center| -
|-
|-
|'''Caturwara'''
!''[[Caturwara]]''
|align=center| -
|align=center| -
|Sri
|Sri
Baris 129: Baris 129:
|align=center| -
|align=center| -
|-
|-
|'''Pancawara'''
!''[[Pancawara]]''
|Wage
|Wage
|align=center| -
|align=center| -
|Umanis
|Umanis/Legi
|align=center| -
|align=center| -
|Pahing
|Pahing
Baris 140: Baris 140:
|Kliwon
|Kliwon
|-
|-
|'''Sadwara'''
!''Sadwara''
|align=center| -
|align=center| -
|Aryang
|Aryang
Baris 151: Baris 151:
|align=center| -
|align=center| -
|-
|-
|'''Saptawara'''
!''[[Saptawara]]''
|Soma
|Soma
|Sukra
|Sukra
Baris 162: Baris 162:
|align=center| -
|align=center| -
|-
|-
|'''Astawara'''
!''Astawara''
|Uma
|Uma
|Sri
|Sri
Baris 173: Baris 173:
|align=center| -
|align=center| -
|-
|-
|'''Sangawara'''
!''Sangawara''
|Urungan
|Urungan
|Tulus
|Tulus
Baris 184: Baris 184:
|Erangan
|Erangan
|-
|-
|'''Wuku'''
![[Wuku]]
|Ukir, Dungulan, {{br}}Tambir, Wayang
|Ukir, Dungulan, Tambir, Wayang
|Kulantir, Kuningan,{{br}}Medangkungan, Kulawu
|Kulantir, Kuningan, Medangkungan, Kulawu
|Tolu, Langkir, {{br}}Matal, Dukut
|Tolu, Langkir, Matal, Dukut
|Gumbreg, Medangsia,{{br}}Uye, Watugunung
|Gumbreg, Medangsia, Uye, Watugunung
|Wariga, Pujut, {{br}}Menail
|Wariga, Pujut, Menail
|Warigadian, Pahang,{{br}}Prangbakat
|Warigadian, Pahang, Prangbakat
|Sinta, Julungwangi,{{br}}Krulut, Bala
|Sinta, Julungwangi, Krulut, Bala
|Landep, Sungsang,{{br}}Merakih, Ugu
|Landep, Sungsang, Merakih, Ugu
|align=center| -
|align=center| -
|-
|-
|'''Sasih'''
!''Sasih''
|Kasa
|Kasa
|Karo, Katiga
|Karo, Katiga
Baris 206: Baris 206:
|align=center| -
|align=center| -
|-
|-
|'''Bhuwana {{br}}Alit
!''Bhuwana''{{br}}''Alit''
|Ampru
|''Ampru''
|Ineban
|''Ineban''
|Pepusuh
|''Pepusuh''
|Peparu
|''Peparu''
|Hati
|Hati
|Usus
|Usus
|Ungsilan
|''Ungsilan''
|Limpa
|Limpa
|Tumpuking{{br}}hati
|''Tumpuking hati''
|-
! [[Pura]]
| [[Pura Batur|Batur]]
| [[Pura Besakih|Besakih]]
| [[Pura Penataran Agung Lempuyang|Lempuyang]]
| [[Pura Goa Lawah|Goa Lawah]]
| [[Pura Andakasa|Andakasa]]
| [[Pura Uluwatu|Uluwatu]]
| [[Pura Luhur|Batukaru]]
| [[Pura Puncak Mangu|Puncak Mangu]]
| [[Pura Pusering Jagat|Pusering Jagat]]
|}
|}
</center>
</center>


----
<!--


=== Wisnu ===
=== Wisnu ===


Dewa [[Wisnu]] merupakan penguasa arah [[utara]] (Uttara), bersenjata [[Chakra Sudarshana]], wahananya (kendaraan) [[Garuda]], shaktinya Dewi [[Sri (Dewi)|Sri]], aksara sucinya "Ang"(disingkat "A"), di Bali dia dipuja di [[Pura Puseh]].
Dewa [[Wisnu]] merupakan penguasa arah [[utara]] (Uttara), bersenjata [[Chakra Sudarshana]], wahananya (kendaraan) [[Garuda]], shaktinya Dewi [[Sri (Dewi)|Sri]], aksara sucinya "Ang"(disingkat "A"), di Bali dia dipuja di [[Pura Puseh|Pura Batur]].


=== Sambhu ===
=== Sambhu ===
Baris 256: Baris 267:


Dewa [[Siwa]] merupakan penguasa arah tengah (Madhya), bersenjata [[Padma]], wahananya (kendaraan) Lembu [[Nandini]],senjata Padma shaktinya Dewi [[Durga]] ([[Parwati]]), aksara sucinya "I" dan "Ya", di Bali dia dipuja di [[Pura Pusering Jagat]].
Dewa [[Siwa]] merupakan penguasa arah tengah (Madhya), bersenjata [[Padma]], wahananya (kendaraan) Lembu [[Nandini]],senjata Padma shaktinya Dewi [[Durga]] ([[Parwati]]), aksara sucinya "I" dan "Ya", di Bali dia dipuja di [[Pura Pusering Jagat]].
-->
== Galeri ==
<gallery widths=240 heights=240>
Dewatanawasanga.jpg |Penggambaran Nawa Dewata.
Surya Majapahit Diagram.svg| Diagram [[Surya Majapahit]] menampilkan tata letak para dewa Hindu di sembilan arah penjuru utama mata angin.
</gallery>

== Lihat pula ==
* [[Lokapala]]
* [[Dikpala]]


{{Dewa Hindu}}
{{Dewa Hindu}}
Baris 261: Baris 282:
[[Kategori:Hindu]]
[[Kategori:Hindu]]
[[Kategori:Konsep Hindu]]
[[Kategori:Konsep Hindu]]



{{hindu-stub}}
{{hindu-stub}}

Revisi terkini sejak 6 Mei 2024 06.52

Nawadewata (Sembilan Dewa) atau Dewata Nawa Sangha adalah sembilan penguasa di setiap penjuru mata angin dalam konsep agama Hindu Dharma di Bali. Sembilan penguasa tersebut merupakan Dewa Siwa yang dikelilingi oleh delapan aspeknya.

Diagram matahari bergambar Dewata Nawa Sangha ditemukan dalam Surya Majapahit, lambang kerajaan Majapahit.

Bagian-bagian Nawadewata[sunting | sunting sumber]

Arah Utara Timur Laut Timur Tenggara Selatan Barat Daya Barat Barat Laut Tengah
Dewa Wisnu Sambu Iswara Maheswara Brahma Rudra Mahadewa Sangkara Siwa
Sakti Sri Mahadewi Uma Laksmi Saraswati Samodi Saci Rodri Durga
Senjata Chakra Trisula Bajra Dupa Gada Mosala Nagapasa Angkusa Padma
Wahana Garuda Wilmana Gajah Merak Angsa Kerbau Naga Singa Lembu
Warna Hitam Biru Putih Dadu Merah Jingga Kuning Hijau Pancawarna
Buta Taruna Pelung Jangkitan Dadu Langkir Jingga Lembu Kanya Gadang Tiga Sakti
Aksara A ᬅᬁ Wa ᬯᬁ Sa ᬲᬁ Na Ba ᬩᬁ Ma ᬫᬁ Ta ᬢᬁ Si ᬰᬶᬁ I ᬇᬁ / Ya ᬬᬁ
Urip 4 6 5 8 9 3 7 1 8
Triwara Beteng - Kajeng - Pasah - - - -
Caturwara - Sri Laba Jaya Menala - - - -
Pancawara Wage - Umanis/Legi - Pahing - Pon - Kliwon
Sadwara - Aryang Urukung Paniron Was Maulu Tungleh - -
Saptawara Soma Sukra Redite Wraspati Saniscara Anggara Buddha - -
Astawara Uma Sri Indra Guru Yama Rudra Brahma Kala -
Sangawara Urungan Tulus Dadi Dangu Jangur Gigis Nohan Ogan Erangan
Wuku Ukir, Dungulan, Tambir, Wayang Kulantir, Kuningan, Medangkungan, Kulawu Tolu, Langkir, Matal, Dukut Gumbreg, Medangsia, Uye, Watugunung Wariga, Pujut, Menail Warigadian, Pahang, Prangbakat Sinta, Julungwangi, Krulut, Bala Landep, Sungsang, Merakih, Ugu -
Sasih Kasa Karo, Katiga Kapat Kalima, Kanem Kapitu Kaulu, Kasanga Kedasa Jyesta, Sadha -
Bhuwana
Alit
Ampru Ineban Pepusuh Peparu Hati Usus Ungsilan Limpa Tumpuking hati
Pura Batur Besakih Lempuyang Goa Lawah Andakasa Uluwatu Batukaru Puncak Mangu Pusering Jagat

Galeri[sunting | sunting sumber]

Lihat pula[sunting | sunting sumber]