Bahasa Melayu Brunei: Perbedaan antara revisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tidak ada ringkasan suntingan Tag: Suntingan perangkat seluler Suntingan peramban seluler |
Tidak ada ringkasan suntingan Tag: VisualEditor Suntingan perangkat seluler Suntingan peramban seluler Suntingan seluler lanjutan |
||
(12 revisi perantara oleh 7 pengguna tidak ditampilkan) | |||
Baris 1: | Baris 1: | ||
{{ |
{{Other uses|Bahasa Melayu (disambiguasi)}} |
||
{{Infobox Bahasa |
{{Infobox Bahasa |
||
|name= |
|name=Melayu Brunei |
||
|nativename=بهاس ملايو بروني<br> |
|nativename=بهاس ملايو بروني<br> |
||
|states= |
|states={{flag|Brunei Darussalam}}<br>{{flag|Malaysia}} |
||
* {{flag|Malaysia}} |
|||
---- |
|||
|ethnicity=[[Orang Brunei|Melayu Brunei]], [[Kedayan]] |
|ethnicity=[[Orang Brunei|Melayu Brunei]], [[Kedayan]] |
||
|region= |
|region= |
||
Baris 14: | Baris 12: | ||
|fam3=[[Bahasa Melayu-Sumbawa|Melayu-Sumbawa]] |
|fam3=[[Bahasa Melayu-Sumbawa|Melayu-Sumbawa]] |
||
|fam4= [[Bahasa Melayik|Melayik]] |
|fam4= [[Bahasa Melayik|Melayik]] |
||
|script = [[Alfabet Latin]]<br>[[Abjad Jawi]]<ref name = jawithe /> |
|||
|map=Brunei Malay Spoken Area.png |
|map=Brunei Malay Spoken Area.png |
||
|mapsize=175px |
|mapsize=175px |
||
Baris 20: | Baris 19: | ||
|iso1=-|iso2=- |
|iso1=-|iso2=- |
||
|lc1=kxd|ld1=bahasa Melayu Brunei<ref>http://multitree.org/codes/kxd</ref> |
|lc1=kxd|ld1=bahasa Melayu Brunei<ref>http://multitree.org/codes/kxd</ref> |
||
|agency=[[Dewan Bahasa dan Pustaka (Brunei)|Dewan Bahasa dan Pustaka Brunei]] |
|||
|glotto=brun1242 |
|||
|glottorefname=Brunei Malay |
|||
}} |
}} |
||
'''Bahasa Melayu Brunei'''<ref>http://multitree.org/codes/kxd-brm</ref> atau ''' |
'''Bahasa Melayu Brunei'''<ref>http://multitree.org/codes/kxd-brm</ref> atau '''Bahasa Brunei''' adalah dialek [[bahasa Melayu]] yang dituturkan di [[Brunei Darussalam]] dan juga di sebagian [[Malaysia Timur]]. |
||
== |
== Penyebutan bunyi vokal == |
||
Bahasa Melayu Brunei mempunyai pertukaran bunyi vokal daripada Bahasa Melayu Baku. Antara lain ialah bunyi {{IPA|/ |
Bahasa Melayu Brunei mempunyai pertukaran bunyi vokal daripada Bahasa Melayu Baku. Antara lain ialah bunyi {{IPA|/ə/}} akan berganti menjadi bunyi {{IPA|/a/}}. Contoh dapat dilihat di bawah: |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
Baris 58: | Baris 60: | ||
|} |
|} |
||
Jika sebuah kata diakhiri dengan huruf vokal, maka huruf |
Jika sebuah kata diakhiri dengan huruf vokal, maka huruf vokalnya akan diucapkan dengan [[Konsonan letup celah-suara|letupan celah-suara]]. |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
Baris 77: | Baris 79: | ||
|} |
|} |
||
== Kosakata |
== Kosakata == |
||
Berikut ini beberapa kosakata dasar bahasa Melayu Brunei serta perbandingannya dengan [[Bahasa Melayu Baku|bahasa Melayu standar]]. |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
! Glosa |
|||
! Bahasa Melayu Standar |
|||
! Bahasa Melayu standar |
|||
! Bahasa Melayu Brunei |
! Bahasa Melayu Brunei |
||
|- |
|- |
||
| |
| tidak |
||
| ''tidak'', ''tak'' |
|||
| Inda' |
|||
| ''inda''' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| iya |
||
| |
| ''ya'' |
||
| ''awu'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| kalau |
||
| ''kalau'' |
|||
| Mun |
|||
| ''amun'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| sangat |
||
| ''sangat'' |
|||
| Hantap |
|||
| ''hantap'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| ini |
||
| |
| ''ini'' |
||
| ''ani'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| itu |
||
| |
| ''itu'' |
||
| ''atu'' |
|||
|- |
|- |
||
| sebentar |
|||
| Sekejap |
|||
| ''sekejap'' |
|||
| Tagal |
|||
| ''tagal'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| lama |
||
| ''lama'' |
|||
| Batah |
|||
| ''batah'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| inilah |
||
| ''inilah'' |
|||
| Anitah |
|||
| ''anitah'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| itulah |
||
| |
| itulah |
||
| ''atutah'' |
|||
|- |
|- |
||
| lah (kata ekspresi) |
|||
| Lah |
|||
| |
| ''lah'' |
||
| ''tah'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| air |
||
| |
| ''air'' |
||
| ''aing'', ''aik'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| besar |
||
| ''besar'' |
|||
| Basar |
|||
| ''basar'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| kecil |
||
| ''kecil'' |
|||
| Damit |
|||
| ''damit'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| kerja |
||
| ''kerja'' |
|||
| Karaja |
|||
| ''karaja'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| kakek |
||
| ''datuk'' |
|||
| Nini |
|||
| ''nini'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| nenek |
||
| ''nenek'' |
|||
| Nini |
|||
| ''nini'' |
|||
|- |
|- |
||
| ayah, bapak |
|||
| Ayah |
|||
| ''ayah'' |
|||
| Babah/Papa/Papa |
|||
| ''babah'', ''papa'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| ibu |
||
| ''ibu'' |
|||
| Emak/Babu/Mama |
|||
| ''emak'', ''babu'', ''mama'' |
|||
|- |
|- |
||
| nenek moyang |
|||
| Moyang |
|||
| ''moyang'' |
|||
| Datu |
|||
| ''datu'' |
|||
|- |
|- |
||
| laki-laki |
|||
| Lelaki |
|||
| ''lelaki'' |
|||
| Laki-Laki |
|||
| ''laki-laki'' |
|||
|- |
|- |
||
| perempuan |
|||
| Perempuan |
|||
| ''perempuan'' |
|||
| Bini-bini |
|||
| ''bini'' |
|||
|} |
|} |
||
Penutur Bahasa Melayu Brunei juga masih menggunakan beberapa kosakata arkais yang ada dalam [[bahasa Melayu kuno]] dan [[bahasa Melayu klasik|klasik]]. |
|||
Penutur Bahasa Melayu Brunei juga memelihara anasir bahasa Melayu Lama dan klasik dalam sejumlah kata: |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
! Glosa |
|||
! Bahasa Melayu Standar |
|||
! Bahasa Melayu kuno dan klasik |
|||
! Bahasa Melayu Brunei |
! Bahasa Melayu Brunei |
||
|- |
|- |
||
| |
| benar |
||
| ''betul'' |
|||
| banar (benar) |
|||
| ''banar'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| bohong |
||
| ''tipu'' |
|||
| dusta |
|||
| ''dusta'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| dahaga |
||
| ''dahaga'' |
|||
| karing lihir (kering leher) |
|||
| ''karing lihir'' |
|||
|- |
|- |
||
| mengantuk |
|||
| Mengantuk |
|||
| ''mengantuk'' |
|||
| kalat mata (kelat mata) |
|||
| ''kalat mata'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| rusak |
||
| ''rosak'' |
|||
| binasa |
|||
| ''binasa'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| sulit |
||
| ''susah'' |
|||
| Payah |
|||
| ''payah'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| juga |
||
| ''juga'', ''pula'' |
|||
| Jua |
|||
| ''jua'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| tua |
||
| |
| ''tua'' |
||
| ''tuha'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| enak |
||
| ''sedap'' |
|||
| Nyaman |
|||
| ''nyaman'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| panas |
||
| ''panas'' |
|||
| Hangat |
|||
| ''hangat'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| tertawa |
||
| ''ketawa'' |
|||
| Tatawa (tertawa) |
|||
| ''tatawa'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| dia |
||
| |
| ''dia'' |
||
| ''ia'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| tidak perlu |
||
| ''tidak payah'' |
|||
| Inda Usah (Tidak Usah) |
|||
| ''inda usah'' |
|||
|- |
|- |
||
| teringat |
|||
| Teringat |
|||
| ''teringat'' |
|||
| Takanang (Terkenang) |
|||
| ''takanang'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| jatuh |
||
| ''jatuh'' |
|||
| Gugur |
|||
| ''gugur'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| cabik |
||
| ''koyak'' |
|||
| Carik |
|||
| ''carik'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| pohon |
||
| ''pokok'' |
|||
| Puhun (Pohon) |
|||
| ''puhun'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| basuh |
||
| ''cuci'' |
|||
| Basuh |
|||
| ''basuh'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| dekat |
||
| ''dekat'' |
|||
| Hampir |
|||
| '''hampir'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| kesini |
||
| ''kesini'' |
|||
| Kemari |
|||
| ''kemari'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
| kalah |
||
| ''kalah'' |
|||
| Alah |
|||
| ''alah'' |
|||
|} |
|} |
||
Revisi terkini sejak 6 Maret 2024 09.34
Bahasa Melayu Brunei[5] atau Bahasa Brunei adalah dialek bahasa Melayu yang dituturkan di Brunei Darussalam dan juga di sebagian Malaysia Timur.
Penyebutan bunyi vokal[sunting | sunting sumber]
Bahasa Melayu Brunei mempunyai pertukaran bunyi vokal daripada Bahasa Melayu Baku. Antara lain ialah bunyi /ə/ akan berganti menjadi bunyi /a/. Contoh dapat dilihat di bawah:
Bahasa Melayu Standar | Bahasa Melayu Brunei |
---|---|
Besar | Basar |
Keras | Karas |
Beras | Baras |
Vokal 'o' berganti menjadi 'u' seperti perkataan di bawah:
Bahasa Melayu Standar | Bahasa Melayu Brunei |
---|---|
Boleh | Bulih |
Tolong | Tulung |
Kotak | Kutak |
Jika sebuah kata diakhiri dengan huruf vokal, maka huruf vokalnya akan diucapkan dengan letupan celah-suara.
Bahasa Melayu Standar | Bahasa Melayu Brunei |
---|---|
Kita | Kita' |
Lawa | Lawa' |
Buku | Buku' |
Kari | Kari' |
Kosakata[sunting | sunting sumber]
Berikut ini beberapa kosakata dasar bahasa Melayu Brunei serta perbandingannya dengan bahasa Melayu standar.
Glosa | Bahasa Melayu standar | Bahasa Melayu Brunei |
---|---|---|
tidak | tidak, tak | inda' |
iya | ya | awu |
kalau | kalau | amun |
sangat | sangat | hantap |
ini | ini | ani |
itu | itu | atu |
sebentar | sekejap | tagal |
lama | lama | batah |
inilah | inilah | anitah |
itulah | itulah | atutah |
lah (kata ekspresi) | lah | tah |
air | air | aing, aik |
besar | besar | basar |
kecil | kecil | damit |
kerja | kerja | karaja |
kakek | datuk | nini |
nenek | nenek | nini |
ayah, bapak | ayah | babah, papa |
ibu | ibu | emak, babu, mama |
nenek moyang | moyang | datu |
laki-laki | lelaki | laki-laki |
perempuan | perempuan | bini |
Penutur Bahasa Melayu Brunei juga masih menggunakan beberapa kosakata arkais yang ada dalam bahasa Melayu kuno dan klasik.
Glosa | Bahasa Melayu kuno dan klasik | Bahasa Melayu Brunei |
---|---|---|
benar | betul | banar |
bohong | tipu | dusta |
dahaga | dahaga | karing lihir |
mengantuk | mengantuk | kalat mata |
rusak | rosak | binasa |
sulit | susah | payah |
juga | juga, pula | jua |
tua | tua | tuha |
enak | sedap | nyaman |
panas | panas | hangat |
tertawa | ketawa | tatawa |
dia | dia | ia |
tidak perlu | tidak payah | inda usah |
teringat | teringat | takanang |
jatuh | jatuh | gugur |
cabik | koyak | carik |
pohon | pokok | puhun |
basuh | cuci | basuh |
dekat | dekat | 'hampir |
kesini | kesini | kemari |
kalah | kalah | alah |
Rujukan[sunting | sunting sumber]
- ^ Kesalahan pengutipan: Tag
<ref>
tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernamajawithe
- ^ http://multitree.org/codes/kxd
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, ed. (2023). "Brunei Malay". Glottolog 4.8. Jena, Jerman: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ "Bahasa Melayu Brunei". www.ethnologue.com (dalam bahasa Inggris). SIL Ethnologue.
- ^ http://multitree.org/codes/kxd-brm