Lompat ke isi

Kesultanan Bone

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas

Kesultanan Bone atau sering pula dikenal dengan Kesultanan Bugis, merupakan kesultanan yang terletak di Sulawesi bagian barat daya atau tepatnya di daerah Provinsi Sulawesi Selatan sekarang ini. Menguasai areal sekitar 2600 km2.

Sejak berakhirnya kekuasaan Gowa, Bone menjadi penguasa utama di bawah pengaruh Belanda di Sulawesi Selatan dan sekitarnya pada tahun 1666. Bone berada di bawah kontrol Belanda sampai tahun 1814 ketika Inggris berkuasa sementara di daerah ini, tetapi dikembalikan lagi ke Belanda pada 1816 setelah perjanjian di Eropa akibat kejatuhan Napoleon Bonaparte.

Pengaruh Belanda ini kemudian menyebabkan meningkatnya perlawanan Bone terhadap Belanda, namun Belanda-pun mengirim sekian banyak ekspedisi untuk meredam perlawanan sampai akhirnya Bone menjadi bagian dari Indonesia pada saat proklamasi. Di Bone, para raja bergelar Arumpone.

Daftar Arumpone Bone

  1. Mata Selompu Mapololiteng [Manurung-ri Matajang] (1392-1424)
  2. La Wumassa Petta Panre BessiE [To' Mulaiye Panreng] (1424-1441)
  3. La Saliwu Karaeng Pelua' [Pasadowakki] (1441-1470)
  4. We Ban-ri Gau Daeng Marawa Arung Majang Makalappi Bisu-ri La Langpili Patta-ri La We Larang [Malajangi-ri Chiena] (1470-1490)
  5. La Tan-ri Sukki MappajungE (1490-1517)
  6. La Wulio BotoE [MatinroE-ri Itterung] (1517-1542)
  7. La Tan-ri Rawe Bongkange [MatinroE-ri Guchina] (1542-1584)
  8. La Icca' [MatinroE-ri Adenenna] (1584-1595)
  9. La Pattawe [MatinroE-ri Bettung] (15xx - 1590)
  10. We Ténrituppu [Matinroe ri Sidenreng] (1590-1607)
  11. La Ténrirua [Matinroe ri Bantaeng] (1607-1608)
  12. La Ténripale [Matinroe ri Tallo] (1608-1626)
  13. La Ma'darémméng Matinroe ri Bukaka (1626-1643)
  14. Tobala', Arung Tanete Riawang, dijadikan regent oleh Gowa (1643-1660)
  15. La Ma'darémmeng Matinroe ri Bukaka (1667-1672)
  16. La Ténritatta Matinroe ri Bontoala' (Arung Palakka) (1672-1696)
  17. La Patau Matinroe ri Nagauléng (1696-1714)
  18. Bata-ri Toja Daeng Talaga Arung Timurung Datu-ri Chitta Sultana Zainab Zakiyat ud-din binti al-Marhum Sultan Idris Azim ud-din [MatinroE-ri Tipuluna] (1714-1715) (masa jabatan pertama)
  19. La Padang Sajati To' Apawara Paduka Sri Sultan Sulaiman ibni al-Marhum Sultan Idris Azim ud-din [MatinroE-ri Beula] (1715-1720)
  20. Bata-ri Toja Daeng Talaga Arung Timurung Datu-ri Chitta Sultana Zainab Zakiat ud-din binti al-Marhum Sultan Idris Azim ud-din [MatinroE-ri Tipuluna] (1715) (masa jabatan kedua)
  21. La Parappa To' Aparapu Sappewali Daeng Bonto Madanrang Karaeng Anamonjang Paduka Sri Sultan Shahab ud-din Ismail ibni al-Marhum Sultan Idris Azim ud-din (1720-1721). Ia menjadi Sulta Gowa [Tumamenanga-ri Sompaopu], Arumpone Bone, dan Datu Soppeng.
  22. I-Mappaurangi Karaeng Kanjilo Paduka Sri Sultan Siraj ud-din ibni al-Marhum Sultan 'Abdu'l Kadir (1721-1724). Menjadi Sulta Gowa dengan gelar Tuammenang-ri-Pasi dan Sultan Tallo dengan gelar Tomamaliang-ri Gaukana.
  23. La Panaongi To' Pawawoi Arung Mampua Karaeng Bisei Paduka Sri Sultan 'Abdu'llah Mansur ibni al-Marhum Sultan Idris Azim ud-din [Tuammenang-ri Bisei] (1724)
  24. Bata-ri Toja Daeng Talaga Arung Timurung Datu-ri Chitta Sultana Zainab Zakiat ud-din binti al-Marhum Sultan Idris Azim ud-din [MatinroE-ri Tipuluna] (1724-1738) (masa jabatan ketiga)
  25. I-Danraja Siti Nafisah Karaeng Langelo binti al-Marhum (1738-1741)
  26. Bata-ri Toja Daeng Talaga Arung Timurung Datu-ri Chitta Sultana Zainab Zakiat ud-din binti al-Marhum Sultan Idris Azim ud-din [MatinroE-ri Tipuluna] (1741-1749) (masa jabatan keempat)
  27. La Temmassoge Mappasossong To' Appaware' Petta Paduka Sri Sultan 'Abdu'l Razzaq Jalal ud-din ibni al-Marhum Sultan Idris Azim ud-din [MatinroE ri-Malimungang] (1749-1775)
  28. La Tan-ri Tappu To' Appaliweng Arung Timurang Paduka Sri Sultan Ahmad as-Saleh Shams ud-din [MatinroE-ri-Rompegading] (1775-1812)
  29. La Mappatunru To' Wappatunru' Paduka Sri Sultan Muhammad Ismail Mukhtaj ud-din [MatinroE-ri Lalang-bata] (1812-1823)
  30. I-Maneng Paduka Sri Ratu Sultana Salima Rajiat ud-din [MatinroE-ri Kassi] (1823-1835)
  31. La Mappaseling Paduka Sri Sultan Adam Nazim ud-din [MatinroE-ri Salassana] (1835-1845)
  32. La Parenringi Paduka Sri Sultan Ahmad Saleh Muhi ud-din [MatinroE-ri Aja-benteng] (1845-1858)
  33. La Pamadanuka Paduka Sri Sultan Sultan Abul-Hadi (1858-1860)
  34. La Singkara Rukka Paduka Sri Sultan Ahmad Idris [MatinroE-ri Lalambata] (1860-1871)
  35. I-Ban-ri Gau Paduka Sri Sultana Fatima [MatinroE-ri Bola Mappare'na] (1871-1895)
  36. La Pawawoi Karaeng Sigeri [MatinroE-ri Bandung] (1895-1905)
  37. Haji Andi Bacho La Mappanyuki Karaeng Silayar Sri Sultan Ibrahim ibnu Sri Sultan Husain (1931-1946) (masa jabatan pertama)
  38. Andi Pabenteng Daeng Palawa [MatinroE-ri Matuju] (1946-1950)
  39. Haji Andi Bacho La Mappanyuki Karaeng Silayar Sri Sultan Ibrahim ibnu Sri Sultan Husain [MatinroE-ri Gowa] (1950-1960) (masa jabatan kedua)

Referensi