Rumpun bahasa Iran: Perbedaan antara revisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
RaFaDa20631 (bicara | kontrib) k Moving from Category:Bahasa Indo-Eropa to Category:Rumpun bahasa Indo-Eropa using Cat-a-lot |
RaFaDa20631 (bicara | kontrib) k Moving from Category:Bahasa Indo-Iran to Category:Rumpun bahasa Indo-Iran using Cat-a-lot |
||
| Baris 1.436: | Baris 1.436: | ||
[[Kategori:Rumpun bahasa Indo-Eropa]] |
[[Kategori:Rumpun bahasa Indo-Eropa]] |
||
[[Kategori: |
[[Kategori:Rumpun bahasa Indo-Iran]] |
||
[[Kategori:Bahasa Iran| ]] |
[[Kategori:Bahasa Iran| ]] |
||
Revisi per 28 Juni 2024 01.59
| Iran
Iranik | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Wilayah | Asia Barat Daya, Kaukasus, Eropa Timur, Asia Tengah, dan bagian barat Asia Selatan | ||||||||
| Etnis | Bangsa Iran | ||||||||
Penutur | |||||||||
| |||||||||
| Kode bahasa | |||||||||
| ISO 639-2 | [[ISO639-3:|]] | ||||||||
| ISO 639-3 | – | ||||||||
| ISO 639-5 | ira | ||||||||
LINGUIST List  | iran | ||||||||
| IETF | ira | ||||||||
| Lokasi penuturan | |||||||||
 Daerah dan negara dimana bahasa-bahasa Iran dituturkan | |||||||||
 Portal Bahasa | |||||||||
| Pemberitahuan | |
|---|---|
| Templat ini mendeteksi bahwa artikel bahasa ini masih belum dinilai kualitasnya oleh ProyekWiki Bahasa dan ProyekWiki terkait dengan subjek. | |
|
Terjadi [[false positive]]? Silakan laporkan kesalahan ini. | |
| 15.17, Sabtu, 16 November, 2024 (UTC) • Sebanyak 1.558 artikel belum dinilai |
Rumpun bahasa Iran atau Iranik adalah cabang dari rumpun bahasa Indo-Iran yang merupakan anggota dari rumpun bahasa Indo-Eropa. Para penutur bahasa-bahasa Iran sering disebut Bangsa Iran. Bahasa ini dibagi menjadi tiga tahap sejarah yaitu, bahasa Iran Kuno (sampai 400 SM), bahasa Iran pertengahan (400 SM - 900 M), dan Iran Baru (sejak 900 M). Bahasa Iran Kuno meliputi bahasa Persia Kuno dan Bahasa Avesta. Bahasa Iran pertegahan meliputi bahasa Persia Pertengahan, Parthia, dan Baktria.
Pada tahun 2008, diperkirakan ada 150-200 juta orang penutur ibu bahasa Iran. Ethnologue memperkirakan ada 86 bahasa yang termasuk ke dalam kelompok ini, bahasa Iran dengan jumlah penutur terbanyak adalah Bahasa Persia, Pashtun, Kurdi, dan Balochi.
Nama
Nama Iran diterapkan pada bahasa apapun yang diturunkan dari Proto-Iran.[1]
Beberapa cendekiawan, seperti John Perry, lebih memilih nama Iranik sebagai nama antropologis untuk keluarga linguistik dan kelompok etnis dari kategori ini (banyak ditemukan di negara Iran modern), sedangkan Iran tentang hal-hal yang berkaitan dengan negara itu. Dia menggunakan analogi yang sama seperti dalam membedakan Jerman dari Jermanik, dan membedakan Turki dari Turkik.[2]
Penggunaan istilah untuk rumpun bahasa Iran ini diperkenalkan pada tahun 1836 oleh Christian Lassen.[3] Robert Needham Cust menggunakan istilah Irano-Arya pada tahun 1878,[4] dan orientalis seperti George Abraham Grierson dan Max Müller membandingkan Irano-Arya (Iranik) dan Indo-Arya (Indik). Beberapa cendekiawan dan para ahli bahasa, terutama dari Jerman, telah menghidupkan kembali kesepakatan penamaan itu.[5][6][7][8]
Penggolongan
Rumpun bahasa Iran dibagi menjadi beberapa cabang berikut:
- Iran Barat, dibagi lagi menjadi:
- Iran Timur, dibagi lagi menjadi:
Rumpun bahasa Iran Kuno
Beragamnya bahasa dan etnis Iran Pertengahan menunjukkan bahwa keberagaman bahasa telah ada di antara penutur-penutur bahasa Iran terdahulu. Dari banyaknya bahasa dan dialek tersebut, hanya tiga bukti langsung secara tertulis yang dapat ditemukan yaitu:
- Bahasa Avesta, bahasa kitab Avesta dan bahasa liturgis Zoroastrianisme.
- Bahasa Media, bahasa yang dituturkan oleh bangsa Mede.
- Bahasa Persia Kuno, bahasa asli orang Iran barat daya yaitu orang Persia.[9]
Rumpun bahasa Iran Pertengahan
Yang disebut sebagai "bahasa Iran Pertengahan" di sejarah kebahasaan Iran dinilai bermula pada abad ke-4 SM hingga abad ke-9 M. Secara linguistik, bahasa-bahsa Iran Pertengahan dikelompokkan menjadi dua yaitu Barat dan Timur.
Rumpun Barat diisi oleh bahasa seperit bahasa Parthia dan bahasa Persia Pertengahan, sementara bahasa Baktria, Sogdiana, Khwarezmia, Saka, dan bahasa Ossetia Lama (Skithia-Sarmatia) berada di rumpun Timur. Kedua bahasa di rumpun Barat memiliki keterkaitan linguistik yang dekat. Di sisi lain, rumpun Timur adalah kelompok geografis yang memiliki kesamaan dengan bahasa Avesta. Bahasa-bahasa Timur banyak ditulis dengan aksara turunan abjad Aram yang dikembangkan dari aksara Aram Kekaisaran Akhemeniyah. Bahasa Baktria merupakan pengecualian, dengan bahasa ditulis menggunakan alfabet Yunani.
Bahasa Persia Pertengahan (Pahlavi) merupakan bahasa resmi dari Kekaisaran Sassaniyah di Iran. Bahasa Persia Pertengahan digunakan dari abad ke-3 Masehi hingga awal abad ke-10. Bahasa Persia Pertengahan, Parthia, dan Sogdiana juga digunakan sebagai bahasa tulis Maniisme.[10]
Perbandingan
| Kosakata | Zaza | Soran | Kurmanji | Pashtun | Tati | Talisi | Baluchi | Gilaki | Mazandaran | Persia Tat | Luri | Persia Iran | Persia Pertengahan | Partia | Persia Kuno | Avesta | Ossetia |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| indah | rınd, xasek | nayab, cuwan | rind, delal, bedew, xweşik | x̌kūlay, x̌āista | xojir | ghašang | dorr, soherâ, mah rang, sharr, juwān | xujir, xojir | xoşgel, xojir | güzəl, ziba, qəşəng | qəşaŋ, xoşgel | zibā/xuš-čehr(e)/xoşgel(ak)/ghashanq/najib | hučihr, hužihr | hužihr | naiba | vahu-, srîra | ræsughd |
| darah | goni | xwên | xwîn, xûn | wīna | xevn | xun | hon | Xun | xun | xun | xī(n) | xūn | xōn | gōxan | vohuni- | tug | |
| roti | nan, non | nan | nan | ḍoḍəi, məṛəi | nun | nun | nān, nagan | nown | nun | nun | nu(n) | nān | nān | nān | dzul | ||
| bawa | ardene | /anîn, hawerdin, hênan | anîn | (rā)wṛəl | vârden, biyordon | varde | âurten, yārag, ārag | havardən, hardən, avardən | biyârden | avardən | o(v)erden, | āwurdan, biyār ("(kamu) bawa!") | āwurdan, āwāy-, āwar-, bar- | āwāy-, āwar-, bar- | bara- | bara, bar- | xæssyn |
| saudara (laki-laki) | bıra | brader, bira | bira | wror | bərâr | bira, boli | brāt, brās | berær, barâr | birâr | birar | berar | barādar | brād, brâdar | brād, brādar | brātar | brātar- | æfsymær |
| datang | ameyene | hatin, were | hatin, were, | rā tləl | biyâmiyan | ome | āhag, āyag, hatin | hamæn, amown | biyamona, enen, biyâmuen | amarən | umae(n) | āmadan | āmadan, awar | awar, čām | āy-, āgam | āgam- | cæwyn |
| menangis | bermayene | girîn, giryan | girîn | žəṛəl | bərma | berame, bame | greewag, grehten | burme | birme | girəstən | gerevesen, gereva | gerīstan/gerīye | griy-, bram- | barmâdan | kæwyn | ||
| gelap | tari | tarî/tarîk | tarî | skəṇ, skaṇ, tyara | ul, gur, târica, târek | toki | tār | tariki | tārīk | tārīk, tār | tārīg/k | tārīg, tārēn | tārīk | sâmahe, sâma | tar | ||
| putri | keyne, çêne/çêneke | kîj, kiç, kenîşk, düet (pehlewanî) | dot, keç | lūr | titiye, dətar | kinə, kila | dohtir, duttag | lâku, kowr, kijâ(
(perempuan) dətər (putri) |
kîjâ(perempuan), deter (putri) | duxtər | doxter | doxtar | duxtar | duxt, duxtar | duxδar | čyzg (Iron), kizgæ (Digor) | |
| hari | roce, roje, roze | řoj | roj | wrəd͡z (rwəd͡z) | revj, ruz | ruj | roç | ruj | ruz, ruj | ruz | ru | rūz | rōz | raucah- | raocah- | bon | |
| melakukan | kerdene | kirdin | kirin | kawəl | kardan, kordan | karde | kanag, kurtin | gudən, kudən | hâkerden | saxtən | kerde | kardan | kardan | kartan | kạrta- | kәrәta- | kænyn |
| pintu | ber, keyber, çêber | derge/derke, derga | derî | wər | darvâca | bə | dar, gelo, darwāzag | bər | dar, loş | dər | dər, dar | dar | dar | dar, bar | duvara- | dvara- | dwar |
| mati | merdene | mirdin | mirin | mrəl | bamarden | marde | mireg, murten | murdən | bamerden | mürdən | morde | mordan | murdan | mạriya- | mar- | mælyn | |
| keledai | her | ker, gwêdirêj | ker | xər | astar, xar | hə, hər | har, her, kar | xar | xar | xər | xər | xar | xar | xæræg | |||
| memakan | werdene | xwardin | xwarin | xwāṛə, xurāk / xwaṛəl | harden | harde | warag, warâk, wārten | xowrdən | xerâk / baxârden | xardən | harde | xordan / xurāk | parwarz / xwâr, xwardīg | parwarz / xwâr | hareθra / ad-, at- | xærinag | |
| telur | hak, akk | hêk/hêlke, tum | hêk | hagəi | merqâna, karxâ | morqana, uyə | heyg, heyk, ā morg | merqâne, tîm, balî | xaykərg | xā'a | toxm, xāya ("testicle") | toxmag, xâyag | taoxmag, xâyag | taoxma- | ajk | ||
| bumi | erd | zemîn, zewî, ʿerz, erd | erd, zevî | d͡zməka (md͡zəka) | zemin | zamin | zemin, degār | zəmi, gel | zamîn, bene | xari | zemi | zamīn | zamīg | zamīg | zam- | zãm, zam, zem | zæxx |
| malam (awal) | şan | êware | êvar | māx̌ām (māš̥ām) | nomâzyar, nomâšon | shav | begáh | nemâşun | şangum | evāra | begáh | ēvārag | êbêrag | izær | |||
| mata | çım | çaw/çaş | çav | stərga | coš | čaş,gelgan | cham, chem | çum | çəş, bəj | çüm | tīya, çaş | čashm | čašm | čašm | čaša- | čašman- | cæst |
| ayah | pi, pêr | bawk, bab, babe | bav, bab | plār | piyar, piya, dada | piya, lala, po | pet, pes | piyer, per | pîyer, per | piyər | bua | pedar, bābā | pidar | pid | pitar | pitar | fyd |
| takut | ters | tirs | tirs | wēra (yara), bēra | târs | tars | turs, terseg | barmas | taşe-vaşe, tars | tərsi | ters | tars, harās | tars | tars | tạrsa- | tares- | tas |
| tunangan | waşti | desgîran,xwşavest | dergistî | čənghol [maskukin], čənghəla [feminin] | numzâ | nomja | nāmzād | nowmzəd | numze | nükürdə | nāmzād | - | - | usag | |||
| baik | weş, hewl | xwş | xweş | x̌a (š̥a), səm | xojir, xar | xoş | wash, hosh | xujir, xojir, xorum | xâr, xeş, xojir | xuş, xas, xub | xu | xoš, xūb, beh | dārmag | srîra | xorz, dzæbæx | ||
| jari | engışte/gışte, bêçıke | engust, pence,angus | tilî, pêçî | gwəta | anquš | anqiştə | changol, mordâneg, lenkutk | angus | əngüşt | kelek | angošt | angust | dišti- | ængwyldz | |||
| api | adır | agir/awir, ahir,ayer | agir | wōr (ōr) | taš | otaş | âch, atesh, âs | taş | taş | ataş | taş, gor | ātaš, āzar | âdur, âtaxsh | ādur | âç- | âtre-/aêsma- | art |
| ikan | mase | masî | masî | kəb | mâyi | moy | māhi, māhig | mæii | mâhî | mahi | māhi | māhi | māhig | māsyāg | masya | kæsag | |
| pergi | şiayene | çûn, řoştin, řoyiştin | çûn | tləl | šiyen, bišiyan | şe | shoten | şown | şunen / burden | raftən | ro | ro/şo | şow/row | ay- | ai- | ay-, fra-vaz | cæwyn |
| dewa | Homa/Huma/Oma, Heq | Yezdan, Xwedê, Xuda, Xodê, Xwa(y) | Xwedê, Xweda, Xudê | Xwədāi | Xədâ | Xıdo | Xoda, Hwdâ | Xuda | Xedâ | Xuda | xodā | Xodā, Izad, Yazdān, Baq | Xudā/Yazdān | baga- | baya- | xwycaw | |
| bagus | hewl, rınd, weş | baş, çak, xas | baş, rind | x̌ə (š̥ə) | xâr, xojir | çok | zabr, sharr, jowain | xujir, xojir, xorum | xâr, xeş, xojir | xub, xas | xu | xub, nīkū, beh | xūb, nêkog, beh | vahu- | vohu, vaŋhu- | xorz | |
| rumput | vaş | giya/gya | giya, çêre | wāx̌ə (wāš̥ə) | vâš | alaf | rem, sabzag | vaş | vâş | güyo | sozi, çame | sabzeh, giyāh | giyâ | giya | viş | urvarâ | kærdæg |
| agung | gırd/gırs, pil | gewre,mezin | mezin, gir | lōy, stər | pilla | yol, yal, vaz, dıjd | mastar, mazan,tuh | pila, pile | gat, pilla | kələ | gap | bozorg | wuzurg, pīl, yal | vazraka- | uta-, avañt | styr | |
| tangan | dest | dest, des | dest | lās | bâl | dast | dast | das, bâl | das, bāl | dəs | das | dast | dast | dast | dasta- | zasta- | k'ux / arm |
| kepala | ser | ser | ser | sər | kalla | sə, sər | sar, sarag, saghar | kalle, sər | kalle, sar | sər | sar | sar | sar | kalli | sairi | sær | |
| jantung | zerri/zerre | dil/dił/dir(Erbil)/zil | dil | zṛə | dəl | dıl | dil, hatyr | dil | del, zel, zil | dül | del | del | dil | dil | aηhuš | zærdæ | |
| kuda | estor/ostor/astor | asp/hesp/esp, hês(t)ir | hesp | ās [male], aspa [female] | asb, astar | asp | asp | asb, asp | asp, as | əs | asb | asb | asp, stōr | asp, stōr | aspa | aspa- | bæx |
| rumah | key/çê | mał, xanû, xanig, ghat | xanî | kor | kiya | ka | ges, dawâr, log | sere, xowne | sere, xene | xunə | huna | xāne | xânag | demâna-, nmâna- | xædzar | ||
| lapar | vêşan/veyşan | birsî | birçî, birsî (behdînî) | lwəga | vašnâ, vešir, gesnâ | vahşian | shudig, shud | vəşna, vişta | veşnâ | gisnə | gosna | gorosne, goşne | gursag, shuy | veşnâg | |||
| bahasa (juga lidah) | zıwan, zon, zuan, zuon, juan, jüan | ziman, zuwan | ziman | žəba | zobun, zəvân | zivon | zewān, zobān | zəvon, zəvân | zivun, zebun | zuhun | zevu | zabān | zuwān | izβān | hazâna- | hizvā- | ævzag |
| tertawa | huyayene | kenîn/pêkenîn, kenîn,xende,xene | kenîn | xandəl/xənda | xurəsen, xandastan | sıre | hendag, xandag | purxe, xənde | rîk, baxendesten | xəndə | xana | xande | xande, xand | karta | Syaoθnâvareza- | xudyn | |
| kehidupan | cuye, weşiye | jiyan, jîn | jiyan | žwəndūn, žwənd | zindәgi | jimon | zendegih, zind | ziviş, zindegi | zindegî, jan | həyat | zeŋei | zendegi, jan | zīndagīh, zīwišnīh | žīwahr, žīw- | gaêm, gaya- | card | |
| pria | mêrdek, camêrd/cüamêrd | mêrd, pîyaw, cuwamêr | mêr, camêr | səṛay, mēṛə | mardak, miarda | merd | merd | mərd | mard(î) | mərd | piyā | mard | mard | mard | martiya- | mašîm, mašya | adæjmag |
| bulan | aşme, menge (untuk penanggalan) | mang, heyv | meh, heyv | spūgməi (spōẓ̌məi) | mâng | mang, owşum | máh | alâtiti, mâ
, ,âma |
ma, munek | ma | māh | mâh, mâng, mânk | māh | māh | mâh- | måŋha- | mæj |
| ibu | may, mar | dayik | dayik, dê | mōr | mâr, mâya, nana | moa, ma, ina | mât, mâs | mâr, mær | mâr | may | dā(ya), dāle(ka) | mâdar | mâdar | dayek | mâtar | mâtar- | mad |
| mulut | fek | dem | dev | xūla (xʷəla) | duxun, dâ:ân | gəv | dap | dəhən | dâhun, lâmîze | duhun | dam | dahân | dahân, rumb | åŋhânô, âh, åñh | dzyx | ||
| nama | name | naw, nêw | nav | nūm | num | nom | nâm | nowm | num | num | num | nâm | nâm | nâman | nãman | nom | |
| malam | şew | şew | şev | špa | šö, šav | şav | šap, shaw | şow | şow | şöü | şo | shab | shab | xšap- | xšap- | æxsæv | |
| membuka | akerdene | kirdinewe | vekirin | prānistəl | vâz-kardan | okarde | pāch, pabozag | va-gudən/kudən | vâ-hekârden | vakardən | vākerde(n) | bâz-kardan, va-kardan | abâz-kardan, višādag | būxtaka- | būxta- | gom kænyn | |
| damai | haşti/aşti | aştî, aramî | aştî, aramî | rōɣa, t͡sōkāləi | dinj | aşiş | ârâm | aşt | âştî | salaməti, dinci | āş(t)i | âshti, ârâmeš, ârâmî, sâzish | âštih, râmīšn | râm, râmīšn | šiyâti- | râma- | fidyddzinad |
| babi | xoz/xonz, xınzır | beraz,goraz | beraz | soḍər, xənd͡zir (Arabic), xug | xu, xuyi, xug | xug | khug, huk | xi | xî | xug | xuk | xūk | xūk | hū | xwy | ||
| tempat | ca | cê(cêga), ga | cih, geh | d͡zāi | yâga | vira | ja, jaygah, hend | jiga, jige | jâ | cigə, cə | jā | jâh/gâh | gâh | gâh | gâθu- | gâtu-, gâtav- | ran |
| baca | wendene | xwendin/xwêndin | xwendin | lwastəl, kōtəl | baxânden | hande, xwande | wánag, wānten | xowndən | baxinden, baxundesten | xundən | vane(n) | xândan | xwândan | kæsyn | |||
| berkata | vatene | gutin, witin | gotin | wayəl | vâten, baguten | vote | gushag, guashten | gutən, guftən | baowten | guftirən, gaf saxtən | gute(n) | goftan, gap(-zadan) | guftan, gōw-, wâxtan | gōw- | gaub- | mrû- | dzuryn |
| saudari | waye | xweh, xweşk, xoşk, xuşk, xoyşk | xwîşk | xōr (xʷōr) | xâke, xâv, xâxor, xuâr | hova | gwhâr | xâxur, xâxer | xâxer | xuvar | xuar | xâhar/xwâhar | xwahar | x ̌aŋhar- "sister" | xo | ||
| small | qıc/qıyt, wırd/werdi | giçke, qicik, hûr, biçûk | biçûk, hûr | kūčnay, waṛ(ū)kay | qijel, ruk | hırd | gwand, hurd | kuçe, kuçi, kuji | peçik, biçuk, xurd | küçük, küşkin, kişgələ, kəm | koçek | kuchak, kam, xurd, rîz | kam, rangas | kam | kamna- | kamna- | chysyl |
| putra | lac, laj | law/kuř | kur, law | d͡zoy (zoy) | pur, zâ | zoə, zurə | possag, baç | vaçe, rika, rike, pisər | piser/rîkâ | kuk | kor | pesar, pur | pur, pusar | puhr | puça | pūθra- | fyrt |
| jiwa | roh, gan | can, giyan, rewan, revan | reh, can | sā | rəvân | con | rawân | jown | ro, jân | can | ravân, jân | rūwân, jyân | rūwân, jyân | urvan- | ud | ||
| musim semi | wesar/usar | behar, wehar | bihar, behar | spərlay | vâ:âr | əvəsor, bahar | bārgāh | vəhâr, bâhâr | vehâr | vasal | behār, vehār | bahâr | wahâr | vâhara- | θūravâhara- | ||
| tinggi | berz | bilind/berz | bilind/berz | lwəṛ, ǰəg | pilla | barz, bılınd | borz, bwrz | bulənd, bələnd | bilen(d) | bülünd | beleŋ | boland / bârz | buland, borz | bârež | barez- | bærzond | |
| sepuluh | des | deh/de | deh | ləs | da | da | dah | da | da | də | da | dah | dah | datha | dasa | dæs | |
| tiga | hirê/hiri | sê | sê | drē | so, se | se, he | sey | su, se | se | sə | se | se | sê | hrē | çi- | θri- | ærtæ |
| desa | dewe | gund, dêhat, dê, awayî | gund | kəlay | döh, da | di | dehāt, helk, kallag, dê | dih, male, kola | di | de | deh, wis | wiž | dahyu- | vîs-, dahyu- | vîs | qæw | |
| ingin | waştene | xwastin, wîstin | xwestin | ɣ(ʷ)ux̌təl | begovastan, jovastan | piye | loath, loteten | xæsən, xæstən | bexâsten | xastən, vayistən | hāse | xâstan | xwâstan | fændyn | |||
| air | awe/awk, owe, ou | aw | av | obə/ūbə | âv, ö | ov, wat(dialek Orandia) | âp | ow, âv | ow | ou | ow | âb | âb/aw | aw | âpi | avô- | don |
| kapan | key | key, kengî(Hewlêrî) | kengê, kîngê | kəla | key | keyna | kadi, ked | ken | ke | key, çüvəxti | ke | key | kay | ka | čim- | kæd | |
| angin | va | ba, wa (pehlewanî) | ba | siləi | vâ | vo | gwáth | vâ | var | bād | bâd | wâd | wa | vâta- | dymgæ / wad | ||
| serigala | verg | gurg, | gur | lewə, šarmux̌ (šarmuš̥) | varg | varg | gurk | vərg | verg | gürg | gorg | gorg | gurg | varka- | vehrka | birægh | |
| wanita | cıni/ceni | jin, afret, zindage,gyian | jin | x̌əd͡za (š̥əd͡za) | zeyniye, zenak | jen, jiyan | jan, jinik | zan | zan | zən | zena | zan | zan | žan | gǝnā, γnā, ǰaini-, | sylgojmag / us | |
| tahun | serre | sal/sał | sal | kāl | sâl | sor, sal | sâl | sâl | sâl | sal | sāl | sâl | sâl | θard | ýâre, sarәd | az | |
| ya / tidak | ya, heya, ê / nê, ney, ni | bełê, a, erê / na, nexêr | erê, belê, a / na | Hao, ao, wō / na, ya | ahan / na | ha / ne, na | ere, hān / na | âhâ,æhæ/na | are / nâ | həri, hə / nə | a, ā / na | baleh, ârē, hā / na, née | ōhāy / ne | hâ / ney | yâ / nay, mâ | yâ / noit, mâ | o / næ |
| kemarin | vızêr | dwênê, duêka | duho | parūn | azira, zira, diru | zir, zinə | zí | diru | dîruz | deydi | diru | diruz | dêrûž | diya(ka) | zyō | znon | |
| Kosakata | Zaza | Soran | Kurmanji | Pashtun | Tati | Talisi | Baluchi | Gilaki | Mazandaran | Persia Tat | Luri | Persia Iran | Persia Pertengahan | Partia | Persia Kuno | Avesta | Ossetia |
Referensi
- ^ (Skjærvø 2006)
- ^ John R. Perry Iranian Studies Vol. 31, No. 3/4, A Review of the "Encyclopaedia Iranica" (Summer - Autumn, 1998), pp. 517-525
- ^ Lassen, Christian. 1936. Die altpersischen Keil-Inschriften von Persepolis. Entzifferung des Alphabets und Erklärung des Inhalts. Bonn: Weber. S. 182.
This was followed by Wilhelm Geiger in his Grundriss der Iranischen Philologie (1895). Friedrich von Spiegel (1859), Avesta, Engelmann (p. vii) used the spelling Eranian. - ^ Cust, Robert Needham. 1878. A sketch of the modern languages of the East Indies. London: Trübner.
- ^ Dani, Ahmad Hasan. 1989. History of northern areas of Pakistan. Historical studies (Pakistan) series. National Institute of Historical and Cultural Research.
"We distinguish between the Aryan languages of Iran, or Irano-Aryan, and the Aryan languages of India, or Indo-Aryan. For the sake of brevity, Iranian is commonly used instead of Irano-Aryan". - ^ Lazard, Gilbert. 1977. Preface in: Oranskij, Iosif M. Les langues iraniennes. Traduit par Joyce Blau.
- ^ Schmitt, Rüdiger. 1994. Sprachzeugnisse alt- und mitteliranischer Sprachen in Afghanistan in: Indogermanica et Caucasica. Festschrift für Karl Horst Schmidt zum 65. Geburtstag. Bielmeier, Robert und Reinhard Stempel (Hrg.). De Gruyter. S. 168–196.
- ^ Lazard, Gilbert. 1998. Actancy. Empirical approaches to language typology. Mouton de Gruyter. ISBN 3-11-015670-9, ISBN 978-3-11-015670-6
- ^ Roland G. Kent: "Old Persion: Grammar Texts Lexicon". Part I, Chapter I: The Linguistic Setting of Old Persian. American Oriental Society, 1953.
- ^ Mary Boyce. 1975. A Reader in Manichaean Middle Persian and Parthian, p. 14.