Rumpun bahasa Filipina

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas
(Dialihkan dari Bahasa Filipina)
Rumpun bahasa
Filipina
Filipinik
PersebaranFilipina
Indonesia (Sulawesi Utara dan Gorontalo)
Malaysia (Sabah)
Taiwan (Kepulauan Lanyu)
Penggolongan bahasa
Bahasa indukProto-Filipina
Kode bahasa
ISO 639-5phi
Glottolognone
Lokasi penuturan
Lingkup penutur rumpun bahasa Filipina, berdasarkan Adelaar dan Himmelmann (2005)
 Portal Bahasa
Sunting kotak info
Sunting kotak info • L • B • PW
Info templat
Bantuan penggunaan templat ini

Rumpun bahasa Filipina, juga disebut sebagai Filipinik, adalah suatu usulan cabang Austronesia yang digagas tahun 1991 oleh Robert Blust untuk menggabungkan semua bahasa di Filipina, Kepulauan Lanyu, bagian utara pulau Sulawesi, dan Sabah (kecuali rumpun bahasa Sama-Bajau) ke dalam satu kelompok di dalam kelompok bahasa Melayu-Polinesia. Alasannya adalah, walau letak kepulauan Filipina dekat dengan pusat penyebaran bahasa Austronesia keluar dari Taiwan, keragaman bahasa di antara sekitar 150 bahasa di Filipina tidak begitu besar (Adelaar dan Himmelmann, 2005).

Nama kelompok ini berasal dari nama Filipina, sebuah negara di Asia Tenggara. Namun, rumpun tersebut bukan hanya dituturkan di Filipina, tetapi juga di Indonesia dan Malaysia. Penyebaran bahasa tersebut terjadi jauh sebelum adanya negara modern seperti Filipina, Indonesia, Malaysia. Jadi nama ini berfungsi hanya sebagai label penggolongan linguistik.

Penggolongan[sunting | sunting sumber]

Pangkalan Data Kosakata Dasar Austronesia (2008)[sunting | sunting sumber]

Berikut merupakan penggolongan dalam rumpun bahasa Filipina menurut Pangkalan Data Kosakata Dasar Austronesia (Austronesian Basic Vocabulary Database):

  • Filipina-Gorontalo-Mongondow
    • Gorontalo
    • Mongondow
    • Filipina
      • Filipina Utara
        • Batanik
        • Luzon Tengah
        • Luzon Utara
        • Filipina Tengah Selatan
        • Paiwanik-Tengah
          • Filipina Tengah
          • Palawanik
        • Mindanao (termasuk Mindanao Selatan)

Adelaar dan Himmelmann (2005)[sunting | sunting sumber]

Adelaar dan Himmelmann (2005) membagi rumpun bahasa Filipina dalam kelompok berikut, dari utara ke selatan:

Perbandingan rumpun bahasa Filipina[sunting | sunting sumber]

Kosakata satu dua tiga empat orang rumah anjing kelapa hari baru kita apa api
Tagalog isa dalawa tatlo apat tao bahay aso niyog araw bago tayo ano apoy
Bikol saro duwa tulo apat tawo harong ayam niyog aldaw ba-go kita ano kalayo
Cebuano usa duha tulo upat tawo balay iro lubi adlaw bag-o kita unsa kalayo
Winaray usa duha tulo upat tawo balay ayam lubi adlaw bag-o kita ano kalayo
Hiligaynon isa duwa tatlo apat tawo balay ido lubi adlaw bag-o kita ano kalayo
Tausug hambuuk duwa tu upat tau bay iru' niyug adlaw ba-gu kitaniyu unu kayu
Kinaray-a sara darwa tatlo apat taho balay ayam niyog adlaw bag-o kita, taten ano kalayo
Akeanon isa daywa tatlo apat tawo baeay ayam niyog adlaw bag-o kita ano kaeayo
Maranao isa dowa t'lo phat taw walay aso neyog gawi'e bago tano tonaa apoy
Pangasinan sakey dua, duara talo, talora apat, apatira too abong aso niyog ageo balo sikatayo anto pool
Ilokano maysa dua tallo uppat tao balay aso niog aldaw baro sitayo ania apoy
Ivatan asa dadowa tatdo apat tao vahay chito niyoy araw va-yo yaten ango apoy
Tao ása dóa (raroa) tílo (tatlo) apat (ápat) tao vahay chito niyoy araw vayo yaten ango apoy
Kapampangan metung adwa atlu apat tau bale asu ngungut aldo bayu ikatamu nanu api
Ibanag tadday dua tallu appa' tolay balay kitu niuk aggaw bagu sittam anni afi
Gaddang antet addwa tallo appat tolay balay atu ayog aw bawu ikkanetam sanenay afuy
Tboli sotu lewu tlu fat tau gunu ohu lefo kdaw lomi tekuy tedu ofih
Tombulu (Minahasa) esa rua telu epat tou wale asu po'po' endo weru kita apa api
Sangihe sembau darua tatelu epa tau balé asu/kapuna tombong elo wuhu kite kawe putung
Gorontalo tuwewu duluwo totolu wopato tawu bele 'apula sekat dulahu bohu 'ito wolo tulu
Bolaang Mongondow tobatu, inta' doyowa, dua tolu opat tau baloy ungku' bango' singgay bagu kita onu tulu'

Catatan[sunting | sunting sumber]

  • Fay Wouk and Malcolm Ross (ed.), The history and typology of western Austronesian voice systems, Australian National University, 2002
  • K. Alexander Adelaar and Nikolaus Himmelmann, The Austronesian languages of Asia and Madagascar, Routledge, 2005
  • Austronesian Basic Vocabulary Database, Diarsipkan 2006-09-27 di Wayback Machine., 2008

Pranala luar[sunting | sunting sumber]